Hoewel Vall de Lord zo’n twintig kilometer ten noorden van Solsona ligt, is deze kleine omweg zeker de moeite waard. Bij zonsopgang stijgt de ochtendnevel op uit het stuwmeer van Llosa del Cavall. Het omringende landschap is ideaal voor avontuurlijke sporten zoals bergbeklimmen, canyoning, paragliden en mountainbiken. Het licht dat prachtig door de mist heen breekt, is erg fotogeniek. Binnen de kortste keren staat mijn camera vol met spectaculaire beelden. Zodra de zon hoog genoeg aan de hemel staat, huur ik een kajak om de heldere turquoise wateren te verkennen. Vanaf een van de bruggen over het stuwmeer werp ik nog een laatste blik op het landschap, voor ik de prachtige weg neem die door de kloof van de rivier de Cardener naar Solsona loopt.

Na twee dagen waarin we de auto nauwelijks hebben genomen, gaan we weer op pad en rijden we rechtstreeks naar Llavorsí. Samen met Sort (een officiële ‘Bestemming voor Sporttoerisme in Catalonië’) en Rialp is dat het Catalaanse centrum van het raften. De Noguera Pallaresa was de eerste rivier op het schiereiland waar deze sport in de jaren 1980 werd beoefend. Met stukken van klasse II, III en IV vinden liefhebbers van spectaculaire, kolkende wateren hier vast hun gading. Het zou zelfs een van de beste rivieren om op te raften zijn in Europa. We willen deze unieke beleving, die ook geschikt is voor kinderen, niet missen. Daarom trekken we onze wetsuits, helmen en zwemvesten aan en wagen we ons op de rivier, met een ervaren rafter als stuurman van onze opblaasboot. Naast raften kun je in dit gebied ook andere avontuurlijke sporten beoefenen, zoals hydrospeeden, kanovaren, canyoning en bungeejumpen. Doe je het liever wat rustiger aan? Valls d’Àneu, een ander officieel Natuur- en Berggebied voor Gezinnen, is de ideale plek voor tal van gezinsuitstapjes, zoals een bezoek aan het Ecomuseu d’Esterri d’Àneu of de Casa de l’Ós Bru dels Pirineus in Isil. In Vall d’Àssua verdiepen we ons in het leven van de herders en bezoeken we het ecomuseum op de berg Llessui.

Ik loop de winkeltjes rond het plein van het heiligdom binnen en koop de traditionele mató, een huttenkaas die heerlijk is met honing. Vervolgens daal ik de berg af met de Aeri, een kabelbaan die uitkijkt over de vallei van Llobregat. Het is tijd om weer in de auto te stappen en het Natuurpark van Sant Llorenç del Munt i l’Obac te doorkruisen. Ik kom in de verleiding om een omweg naar Sant Fruitós de Bages te maken voor een tandemsprong, een vrije val vanaf 4000 meter hoogte. Maar ik besluit om later terug te komen, zodat ik dat avontuur met vrienden kan beleven.

Onze tweede dag in Barcelona staat in het teken van de zee en lokale producten. Een bezoek aan een van de vele markten van de stad is uiteraard een must. Met 43 marktpleintjes is Barcelona een van de best bedeelde steden ter wereld op dat vlak. We gaan vroeg op pad om de zonsopgang niet te missen en een beetje te sporten op het strand van de stad. We maken een wandeling en lopen in luttele minuten van de Barceloneta, een wijk vol bodega’s en tapasbars, kleren die te koop worden aangeboden op de stoep en een Catalaanse rumbasfeer, naar het stadsgedeelte aan zee met zijn moderne gebouwen. Er zijn hier enkele strandbars met een opvallend design, maar die laten we links liggen voor een volgend bezoek aan de stad.

Wilt u meer weten over de vis uit de Middellandse Zee? Dat kan tijdens een rondleiding over de kade van de wijk Barceloneta onder begeleiding van een visser, die anekdotes vertelt over zijn vak en de veiling op de vismarkt laat zien. De rest van de middag wijden we aan een wandeling langs emblematische zaken, zoals de traditionele kruidenierswinkels, waar producten van de Catalaanse gastronomie te koop zijn. Voor het diner hebben we een tafel geboekt in een van de restaurants met Michelinsterren in Barcelona. Er zijn er in totaal meer dan vijftig in heel Catalonië. Hier worden we verrast door de uitstekende prijs-kwaliteitverhouding van het degustatiemenu en de keur van verse, lokale producten.

Onze volgende halte is Balaguer, waar we op krachten komen met een coca de recapte, een plat ovenbrood dat veel weg heeft van een kruising tussen een Italiaanse pizza en focaccia. Uiteraard is het gegarneerd met paprika’s en aubergines uit de moestuinen van Lleida. De panoramische weg tussen Balaguer en Baronia de Sant Oïsme voert ons door prachtige landschappen, met uitzichten over de rivier de Segre en het schitterende stuwmeer van Camarasa. Het landschap rond het stuwmeer kijkt uit op het Montsecgebergte en leent zich uitstekend voor wandelingen – een etappe van de GR1 loopt erdoorheen. Op deze route kun je grotschilderingen bewonderen of je inschrijven voor een vlucht op lage hoogte in een luchtballon of met een deltavlieger. Het landschap is een perfect voorproefje van wat we mogen verwachten in de Congost de Mont-Rebei. Het duizelingwekkende landschap en de beroemdste rots van Catalonië kun je te voet verkennen, via een smalle pas, of in een kajak langs de rivier de Noguera-Ribagorçana. We besluiten aan land te blijven en lopen tussen stenen bergwanden die op sommige stukken meer dan vijfhonderd meter hoog zijn.

Langs duizelingwekkende wegen bereiken we Ossera. We willen de Route van de Geuren en de Trementinaires volgen. Trementinaires waren vrouwen die aromatische planten verzamelden om er geneeskrachtige zalven van te maken. Nadat we hun boeiende geschiedenis hebben ontdekt, doen we mee aan een workshop waarbij we onze eigen terpentijn maken. Een ander aroma, dat van kaas, brengt ons naar La Seu d’Urgell, hoofdstad van de boter en kaas met beschermde oorsprongsbenaming D.O.P. Mantega i Formatge de l’Alt Urgell i la Cerdanya. Elk jaar wordt in oktober de Sant Ermengol-markt gehouden, met een uitstekend aanbod van de beste ambachtelijk gemaakte kazen uit de Pyreneeën.

Vall de Boí is als officieel ‘Natuur- en Berggebied voor Gezinnen’ een waar paradijs voor wandelaars, met paden van alle niveaus. De gemakkelijke wandelingen zijn ideaal voor kinderen en de veeleisende routes zullen vooral de meer ervaren hiker aanspreken. We kiezen ervoor om vanuit Boí met een 4x4-taxi naar Planell d’Aigüestortes te klimmen, waar we een lichte uitstap doen die ons naar het bergmeertje Estany Llong zal brengen. Het pad naar de heuvel Rus is de historische weg die de inwoners van de Vall de Boí vroeger namen om Barcelona te bezoeken, voordat de snelwegen er waren. De Catalaanse burgerij legde dezelfde weg vaak in tegenovergestelde richting af vanuit Barcelona, op de rug van een ezel. Hun bestemming: de warmwaterbronnen van Caldes de Boí. Van al dat wandelen hebben we honger gekregen. Gelukkig is de Vall de Boí een ideale plek om de hartige Pyreneese keuken te proeven: de lokale restaurants serveren paddenstoelen, herderskaas en vlees gegrild a la llosa (op een stenen plaat).

Het Nationaal Park van Aigüestortes i Estany de Sant Maurici heeft drie ingangen. Eén daarvan vind je in de dorpjes Boí en Espot. Als je de bekendste plekken wilt zien, zoals Aigüestortes en het bergmeertje Estany de Sant Maurici, moet je hier zijn. Een tweede ingang ligt bij de dorpen Sort en Llessui, waar zich een informatiecentrum over het park bevindt. De derde is die van Pont de Suert en Senet, waar ook zo’n centrum te vinden is.

In een modernistisch hotel ontwaken, het is geen alledaagse belevenis. De meeslepende, betoverende vormen spreken tot de verbeelding en hebben onze nieuwsgierigheid geprikkeld. De rest van de voormiddag staat dan ook in het teken van deze architectuurstijl. De modernistische route in Barcelona omvat maar liefst 120 gebouwen uit deze prachtige kunststroming, waaronder werken van belangrijke architecten zoals Gaudí en Domènech i Montaner. We huren een gids in voor een rondleiding en lopen langs enkele indrukwekkende Barcelonese gebouwen die terecht prijken op de werelderfgoedlijst van de Unesco. We passeren Casa Batlló, La Pedrera, Casa Vicens , het Recinte Modernista Sant Pau en het Palau de la Música Catalana. Onderweg onthult de gids belangrijke details over de gevels en krijgen we uitleg over de oorsprong van deze kunststijl en het belang ervan voor de stad.

De Val d’Aran is een plek met een diepgeworteld bijgeloof, met vuurfeesten die immaterieel cultureel erfgoed zijn en met ambachtslieden die urenlang keramiek, smeedijzer en worsten maken zoals de fuet, hier bekend als langoisa seca. We beginnen de dag met een bezoek aan enkele dorpjes. Zo bezichtigen we Arties, met zijn opmerkelijke renaissancehuizen in het oude gedeelte, en Salardú, waar de Aranese romaanse kerk van Sant Andrèu staat, een bouwwerk met een achthoekige toren, prachtige muurfresco’s en een houten Christus. Arties en Salardú zijn ook bereikbaar met  elektrische mountainbikes. Er zijn andere opties om de bijzondere trekjes van de vallei te leren kennen, zoals de nabijgelegen dorpjes Escunhau, Bagergue en Tredòs. Maar wij vinden dat je deze landschappen het best langzaam en te voet verkent. Daarom kiezen we nog een gemakkelijke wandelroute uit. Spreekt een meer ontspannende activiteit je sterker aan? Breng dan een bezoek aan de Banhs de Tredòs, het hoogst gelegen thermale kuuroord van Europa, op een prachtige plek midden in de natuur.

Ons bezoek aan Tarragona voert ons terug naar de tijd van de oude Romeinen, met onder meer een tussenstop aan de archeologische site van Tarraco. Het amfitheater met uitzicht op de Middellandse Zee, het circus en de omwalling nemen ons mee naar de tijd dat de Romeinse keizer door de straten van de stad liep. De stad pronkt op de werelderfgoedlijst van de Unesco en organiseert jaarlijks het festival Tarraco Viva, een belangrijk evenement dat de geschiedenis en de klassieke wereld doet heropleven.

We rijden de Penedès in en de wijngaarden van deze streek, die zich tot aan de kust uitstrekken. Om het unieke karakter van dit gebied uit de eerste hand te ervaren bezoeken we twee prachtige plaatsen, het museum Vinseum in Vilafranca del Penedès en het Cava Centre in Sant Sadurní d’Anoia. Daar ontdekken we bijzondere wetenswaardigheden, zoals hoe de bubbels in cava ontstaan. Het aanbod van wijntoerisme in Penedès is oneindig, met onder andere proeverijen, fietsroutes en lunches in de wijngaarden. We kiezen voor een rondrit door een familiewijngaard in een Mehari en sluiten af met een picknick.

Vanuit dit dorpje rijden we zuidwaarts naar een prachtig stukje van de Camí de Ronda. We volgen deze weg om enkele van de best bewaarde hoekjes van de Catalaanse kust te bewonderen. De gemakkelijke route loopt langs de GR92 en voert ons naar prachtige baaitjes met rode rotsen en kristalhelder water. We rijden verder naar het nabijgelegen dorp El Perelló. Daar trekken we imkerpakken aan om ons in de complexe wereld van de bijen te verdiepen. In de bijenkorven maken de zoemende insecten honing van topkwaliteit. Tot slot leren we gebak met honing te bereiden.

De zon is net op als we door de Baai van Roses – een van de mooiste ter wereld – rijden en in het winderige, waterrijke landschap van het Natuurpark van Aiguamolls de l’Empordà aankomen. In de vroege uurtjes zijn de vogels in het moeras veel actiever en hun melodische gezang brengt ons allemaal in een staat van diepe ontspanning. Langs draslanden, moerassen, rijstvelden en boerderijen bereiken we uiteindelijk de ruïnes van Empúries, de plek waar de oude Grieken en Romeinen het schiereiland binnenkwamen. Daar vernemen we dat de tabernae aan de ingang van de ommuurde stad te vinden waren. Dit waren gelegenheden waar drank die op wijn leek werd geserveerd. De drank van hogere kwaliteit was voorbehouden voor het convivium, feestelijke evenementen met eten en wijn uit de Romeinse provincie Tarraconense, waar Empúries deel van uitmaakte. Op het strand voor de ruïnes kun je zwemmen bij de kade waar 25 eeuwen geleden Griekse schepen aanmeerden.

We keren met de tandradbaan terug naar Ribes de Freser en volgen de route terug naar Camprodon, waar we de middeleeuwse brug oversteken en enkele dozen met de beroemde ambachtelijke koekjes kopen. Tussen Camprodon en Olot loopt de weg door prachtige dorpjes die stuk voor stuk een stop waard zijn als je er de tijd voor hebt: de ‘Charmante Gemeente’ Beget, Sant Joan les Fonts met zijn middeleeuwse brug en Castellfollit de la Roca, gelegen op een basaltklif die als de boeg van een schip uit het landschap oprijst. Na een rijkelijk gevulde dag rijden we naar een van de vele klassieke Catalaanse boerderijen rond Olot die tot logies zijn omgebouwd.

De weg die de twee grote wijnkathedralen die we in Terres de l’Ebre bezoeken verbindt met de modernistische bodega’s van Gandesa en Pinell de Brai, loopt langs het ravijn dat de bergketens van Pàndols en Cavalls scheidt. Ook al is het landschap prachtig, we mogen niet vergeten dat deze bergen het decor waren van de beroemdste veldslag van de Spaanse burgeroorlog. Om ons hier verder in te verdiepen, kunnen we terecht in het bezoekerscentrum 115 Días. Dat staat volledig in het teken van de Slag om de Ebro in Corbera d’Ebre en is het hele jaar door open.

Na een wandeling door het stadscentrum stappen we weer in de auto. Onderweg genieten we van de panoramische route tussen Balaguer en Baronia de Sant Oïsme, een stuk met prachtige landschappen die uitkijken over de rivier de Segre en het moeras van Camarasa, dat aan de voet van het Montsecgebergte ligt. De hemel in dit gebied is een officieel Sterrenreservaat en een droom voor amateurastronomen. In het spectaculaire Congost de Mont-rebei, een adembenemend Catalaans ravijn, gaan we kajakken op de Noguera Ribagorçana. Terwijl we over het water peddelen, doemen stenen kliffen torenhoog op aan weerszijden van de rivier. Je kunt de kloof ook te voet verkennen via het net van verhoogde wandelpaden. We sluiten de dag af in La Pobla de Segur, waar we voor het avondmaal nog snel de beroemde Catalaanse kruidenlikeur ratafia leren te distilleren.

Vandaag staan we op in de stemming voor een berg. Voor een energieke start kiezen we voor een esmorzar de forquilla (stevig ontbijt). Sommigen gaan voor botifarra amb seques (worst met bonen) en nog anderen voor een stoofpotje van wildvlees dat je absoluut moet opsmikkelen met een dikke snee brood. Na het ontbijt rijden we naar het klooster van Santa María de Ripoll om dit prachtige symbool van het middeleeuwse Catalonië, dat in 879 is gesticht, van dichtbij te bezichtigen. De monumentale portiek, afgewerkt met een muurschildering van geometrische motieven, plantenvormen en in steen gehouwen tekens, is een uitgebreid bezoek zeker waard. In de volksmond staat dit kunstwerk bekend als de stenen bijbel.

De beelden van de schitterende sterrenbeelden van gisteren houden ons in gedachten bezig terwijl we van La Pobla de Segur naar La Vall de Boí rijden. We komen aan in Senterada en zien de borden naar Vall Fosca, nog zo’n Catalaans natuurwonder dat een omweg waard is. De weg begint met een gestage klim naar de top van de Coll de la Creu de Perves, met een goed uitzicht op de Pyreneeën. Vanaf El Pont de Suert loopt de weg tussen heuvels door naar de toegangspoort van het Nationaal Park van Aigüestortes i Estany de Sant Maurici. Bij deze ingang vind je een centrum met informatie over het park. In het enige nationale park van Catalonië genieten we van de spectaculaire natuur: de bergtoppen van ongeveer 3000 meter hoog omringen meer dan tweehonderd gletsjermeren. In de lente en zomer geven de gentianen en rododendrons extra kleur aan de groene weiden.

Het nationale park heeft twee andere toegangspunten. Als je de bekendste plekken wilt bezoeken, zoals Aigüestortes en het bergmeertje Estany de Sant Maurici, zijn de dorpjes Boí en Espot de ideale uitvalsbasis. De derde ingang is via de dorpen Sort en Llessui, waar ook een informatiecentrum te vinden is.

De volgende halte is Siurana. Daar luisteren we naar een verhaal over Saracenen, krijgers en prinsessen terwijl we door dit dorpje op de top van een klif met uitzicht op de gelijknamige draslanden wandelen. Het dorp is omringd door bergen van roodachtige kalksteenrotsen, met enkele van ‘s werelds beroemdste klimroutes. We rijden langs de wegen die het landschap van het Pradesgebergte doorkruisen naar Poblet, een van de drie kloosters op de cisterciënzerroute. Ook vandaag nog wonen er monniken. Het klooster is een van de best bewaarde cisterciënzerabdijen ter wereld en prijkt terecht op de werelderfgoedlijst van de Unesco. Op korte rijafstand van Poblet ligt Montblanc. Het ommuurde centrum van dit dorp is zeker een bezoek waard, vooral tijdens het feest van Sant Jordi. De laatste halte van de dag is Valls. Dit is het dorp van de castells, enorme mensentorens van wel tien verdiepingen hoog, en de calçots, een soort lente-uitjes die gezinnen en vrienden rond de tafel brengt tijdens de calçotades, de feesten tussen november en april.

Opnieuw tijd voor een mooi uitzicht op zee, vanaf het uitkijkpunt Mirador de Colón deze keer. De lift in de zuil van het monument brengt me vlot naar boven. Eenmaal terug op straat rond ik mijn bezoek af met een degustatie van vier Catalaanse wijnen: Alella, Pla de Bages, Catalunya en Penedès. Als de eerste straatlantaarns aangaan, begint de nachtelijke rondleiding door de Ciutat Vella en de gotische wijk met een bezoek aan Santa María del Pi, de kathedraal en charmante pleintjes, zoals Plaça Sant Felip Neri. Sommige muren op deze plek in de toenmalige arbeiderswijk van Barcelona vertonen ook nu nog de wonden van de tragische burgeroorlog.

We vervolgen onze ochtend met een ontspannen kajakvaart op het meer, dat meer dan 250.000 jaar geleden ontstond. Dankzij het stille geluid van onze peddels schrikken we de reigers, ooievaars en eenden niet af. Ze gaan hun gang en trekken zich niets aan van onze aanwezigheid. Na onze boottocht lopen we naar een van de vissershutten langs de oevers van het meer. Deze pittoreske bouwwerken uit de 19e en 20e eeuw waren een opslagplaats voor visgereedschap en deden ook dienst als oeverhut voor de welgestelden uit de streek. We treden in de voetsporten van deze elegante dames en heren, en maken van de gelegenheid gebruik om een duik te nemen in een van de zones die hiervoor zijn ingericht.

We sluiten de dag af zoals we hem begonnen zijn: aan zee, maar nu aan boord van een catamaran om de zonsondergang te bewonderen. Kort nadat we de haven hebben verlaten, hijst de bemanning de zeilen en legt ze de motoren stil. We zeilen nog wat verder, zonder Barcelona uit het oog te verliezen. Even later houdt de boot halt en mogen we een duik nemen in de Middellandse Zee – een uitnodiging die we graag aannemen. Terug aan boord krijgen we een aperitief van seizoensfruit en een glaasje cava. We sluiten het geweldige uitstapje af terwijl de zon ondergaat achter de bergen van Collserola.

Op de weg langs het stuwmeer van Foix steek ik de grens naar een andere provincie over: Tarragona. Toch bevind ik me nog steeds in de streek van de oorsprongsbenaming DO Penedès. Ik kom aan in Sant Salvador, een van de wijkjes pal aan zee van El Vendrell, waar het voormalige zomerhuis van cellist Pau Casals staat. Nu is het een museum. Via zijn persoonlijke spullen kom ik meer te weten over het leven van deze vermaarde musicus en de omgeving waarin hij zijn oeuvre componeerde. Voor Pau Casals belichaamde dit huis perfect hoe hij zijn leven als Catalaan en als kunstenaar zag. Ik denk aan wat de muzikant gevoeld moet hebben – zoals ik nu – telkens hij terugkeerde van een reis en door de deur rende, recht de zee in.

De gastronomische route door Figueres verbindt de sentimentele ruimtes van Dalí met elkaar: wandelend onder de Torre Galatea door of in de wijnkelder Ca la Teta proeven we de wijnen die onder de invloed van de tramontane ontstaan, vergezeld van gerechten zoals Mar i muntanya waarin vis en vlees wordt gecombineerd. In Peralada brengen we een bezoek aan een avant-gardistische bodega, het werk van architectenbureau RCR uit Olot die de Pritzker Prize heeft gewonnen. Het museum van het kasteel van Peralada herbergt een verzameling voorwerpen die te maken hebben met de wijnwereld. Voor het volgende bezoek, in Garriguella, moeten we ons imkerpak aantrekken om het productieproces van honing uit L’Albera van dichtbij te aanschouwen.

Barcelona is een mediterrane stad met een rijk cultureel erfgoed, een uitstekende keuken, leuke plaatselijke winkeltjes en stranden die zowel watersporters als zonnebaders bekoren. Vanaf het terras van ons hotel zien we hoe de eerste zonnestralen over de zee dansen en geleidelijk aan emblematische gebouwen verlichten, zoals de Sagrada Familia, een van de grote modernistische bouwwerken in Europa en een parel op de werelderfgoedlijst van de Unesco. In geen enkele stad ter wereld vind je meer gebouwen op die exclusieve lijst dan in Barcelona. We zijn in de ban van zoveel art nouveau en verkennen de modernistische route met een gids. Onderweg bewonderen we enkele van de bekendste bouwwerken van de hand van de grote architecten Gaudí en Domènech i Montaner. We verdiepen ons in de geschiedenis en unieke kenmerken van het Sant Pau Recinte Modernista, Casa Batlló, Casa Milà, het Palau de la Música Catalana en andere gebouwen.

Vandaag rijden we door de bergen van de oostelijke Vallès naar de zandstranden van Maresme. Vanaf de vuurtoren van Calella, die op een klif over de zee uitkijkt, zien we een deel van de kustlijn die vandaag op het programma staat. We beginnen onze tocht in een van de twee ‘Maritieme Gemeenten’ van de streek, Sant Pol de Mar, en wandelen door de straten naar het strand van Les Escaletes. Daar vleien we ons neer in het zand en staren we mijmerend naar het water terwijl de tijd verstrijkt.

Vanuit Horta de Sant Joan komen we op de Groene Weg van Val de Zafán, een zo goed als volledig vlakke fietsroute die ons naar Sant Carles de la Ràpita voert, of naar de delta als we aansluiten op de GR99 in Tortosa. Op dit stukje route genieten we van het veranderende landschap van de Terres de l’Ebre, van de bergketen van het Natuurpark van Els Ports in het noorden, langs de oevers van de rivier de Canaletes en zijn spectaculaire viaducten, tot aan de vlaktes van de delta en de kust. Omdat onze gehuurde fietsen vlot op te halen zijn op een afgesproken punt, besluiten we om over een van de paden van de Groene Weg richting Bot te fietsen. Wanneer we in dit dorpje aankomen, stoppen we bij een oude Duitse treinwagon die is omgebouwd tot bar.

De eerste halte van de dag is in L’Ametlla de Mar, een stadje op de officiële lijst van ‘Maritieme Streken en Gemeenten’. Een erg charmant vissersplaatsje waar het aangenaam kuieren is. We slenteren op ons gemak door de levendige haven en lopen langs behaaglijke, gevarieerde inhammen. De gebouwen maken plaats voor wit zand, rotsen, weelderige bossen en keien. Maar vandaag hebben we zin in avontuur. We trekken een wetsuit aan voor een wel heel bijzondere activiteit: zwemmen tussen enorme exemplaren van de mediterrane blauwvintonijn. We verlaten de kust en komen na een korte boottocht aan bij de reservoirs, waar we de basisinstructies krijgen. Even later liggen we in het water. De tonijnen komen uit de diepte naar boven en zwemmen overal langs ons heen. Wat een adembenemende ervaring! De activiteit eindigt met een degustatie van deze zeer gewaardeerde vis, die al een bron van eiwitten was voor de Romeinse legionairs.

Onze volgende halte is Vic. De Plaça Major met zijn monumentale portieken is een van de meest emblematische stadspleinen van Catalonië. Tijdens de wekelijkse markt is het hier altijd gezellig druk. Een gids leidt ons langs een imposante Romeinse tempel, de kathedraal en de straten die vroeger deel uitmaakten van de Joodse wijk. Daarna gaan we een eeuwenoude worstenmakerij binnen om de beroemde worsten van Vic te proeven:, de llonganissa en de fuet. Na de middag duiken we in de legendes over heksen en bandieten in het Espai Montseny de Viladrau, het bezoekerscentrum van het Natuurpark van Montseny. Daarna maken we een wandeling op een lusvormige route die ons door het hart van het gebergte voert. Het landschap van dit Biosfeerreservaat  is bezaaid met beuken-, sparren- en eikenbossen. We komen sequoia’s tegen, zoals die van Can Casades, en bewonderen de flora op de oevers van de rivieren en beekjes die door het park lopen. Het uitzicht vanaf een van de iconische bergtoppen van de Montseny is zeker de moeite waard als je de tijd hebt om de klim te maken. We nemen onszelf voor om zeker nog eens terug te komen in de herfst. Dan vormen de bladeren een prachtig tapijt op het kreupelhout en wordt in Viladrau de Kastanjebeurs gehouden.

Ik breng de middag door op verschillende locaties. Zo bezoek ik de Tines de la Vall del Montcau, enorme constructies van droge stenen muren waarin wijn werd gemaakt aan de voet van de wijngaard toen Bages een van de belangrijkste wijnstreken van Catalonië was. Ik ga naar Mura, officieel een ‘Charmante Gemeente’ met een spectaculair middeleeuws centrum van geplaveide straatjes en een interessante molen die er al meer dan duizend jaar staat. De namiddag sluit ik af in het nabijgelegen klooster van Sant Benet de Bages, een goed bewaard middeleeuws bouwwerk waar ik me onderdompel in het leven van de monniken tussen de muren van de kerk, de kloostergang en hun cellen. Het complex omvat een innovatief modern onderzoekscentrum dat de voordelen van gezond eten promoot (de Fundació Alícia), drie restaurants en een kruidenierswinkel met biologische producten.

Ik rij verder naar de buitenwijken van het dorpje Solsona in de provincie Lleida, waar ik een kamer heb geboekt in een oude boerderij in de Vall de Lord.

Vanuit Vielha rijden we langs de rivier de Garona (de Garonne) naar een van de meest pittoreske plekjes in de Val d’Aran: Artiga de Lin. Het landschap is een aaneenschakeling van groene weiden, ravijnen en rivieren die een van de mooiste en best toegankelijke valleien in de Val d’Aran vormen. Vanaf hier brengt een korte wandeling ons dichter bij Els Uelhs Deth Joeu, een waterval die zijn water van de gletsjer Aneto krijgt. Het is een uitzonderlijk fenomeen: het water verdwijnt vier kilometer verderop in het dal van Benasque onder de grond en komt hier in al zijn kracht weer naar boven.

Voor we op weg gaan naar Barcelona, waar we overnachten, stoppen we in Alella voor een bezoek aan een wijnkelder. Daar ontkurken we een roze ‘brut nature’ cava die perfect past bij de aardbeien van Vallalta. De wijnen van Alella komen uit de kleine wijngaarden aan de zee en werden door de Romeinse letterkundige Plinius de Oudere als de ‘wijnen van Laletanum’ bestempeld. Er zijn nog twee andere interessante bezienswaardigheden in de omgeving. De eerste is het Circuit de Barcelona-Catalunya. Op deze racebaan worden wedstrijden van het wereldkampioenschap MotoGP gereden en kun je de wereld van de formule 1 ontdekken. De tweede is La Roca Village, op amper 40 minuten rijden van Barcelona. In meer dan 140 outletshops vind je het hele jaar door Spaanse en internationale luxemerken met kortingen van wel 60 % op de oorspronkelijke prijs. We rijden Barcelona binnen, het eindpunt van dit deel van de Grand Tour van Catalonië.

De landelijke rust van de Berguedà lokte Pablo Picasso naar een van deze dorpjes. Op de rug van een muilezel volgeladen met zijn schildersezels klom hij naar het bescheiden dorpje Gósol om er in 1906 de lente door te brengen. Naar verluidt heeft het genie, dat in de enige herberg verbleef, in amper drie maanden meer dan honderd tekeningen geschetst die het begin van zijn kubistische periode inluidden. Hij schilderde de huizen van het dorp en het landschap, en hield aantekeningen bij in een reisdagboek, het Carnet Catalan. Een reproductie daarvan wordt bewaard in het Centre Picasso de Gósol. Een deel van onze groep wil dit museum bezoeken en van de lokale keuken proeven. De rest van ons trekt zijn wandelschoenen aan voor een tocht rond een van de meest emblematische bergen van Catalonië: de Pedraforca. Op onze wandeling van 17 kilometer met een hoogteverschil van 790 meter krijgen we alle vier de zijden van deze stenen kolos te zien. We lopen over de weg die de katharen in de middeleeuwen volgden toen ze Frankrijk ontvluchtten.

In Senterada wandelen we door het bos onder begeleiding van een botanische gids. Naast legenden en tradities vertelt hij ons hoe we kruiden en paddenstoelen kunnen herkennen en daarmee verschillende recepten, zoals conserven, kunnen bereiden. De Àssua-vallei is de ideale plek om meer te weten te komen over het werk van herders, door met een herder en zijn kudde mee te lopen of een ecomuseum te bezoeken dat de bijzonderheden van dit beroep laat zien. Het eindpunt van de etappe is de Boí-vallei: in de bergen met romaanse gebouwen die op de Werelderfgoedlijst staan grazen de dieren waarvan het biologische kalfsvlees uit de Pyreneeën afkomstig is, dat zeer gewaardeerd wordt in de meest uitgelezen keukens.

Op onze tocht door het hart van de Pyreneeën rijden we de ene vallei uit en meteen een nieuwe in, recht de Val d’Aran binnen. Een derde van het gebied ligt boven 2000 meter en de Atlantische oriëntatie beïnvloedt de samenstelling van de bossen en de Pyreneese fauna. De dorpjes van stenen huizen rondom een kerk zijn het vertrekpunt voor uitstapjes door ravijnen, rivieren en groene weiden. Het steile terrein van de Val d’Aran heeft de inwoners altijd enigszins van de wereld afgezonderd. Ook vandaag onderscheidt de vallei zich door zijn unieke mensen en cultuur.Voorbeelden daarvan zijn de hartige keuken, de Aranese taal en de kenmerkende romaanse architectuur. Kiezen tussen de meer dan dertig kerken in de vallei is geen eenvoudige opgave, maar de intieme Era Mair de Diu dera Purificacion in Bossòst en de lieflijke Santa Eulària d’Unha uit de 12e eeuw zijn zeker een bezoek waard.

We rijden door de wijngaarden van de DO Empordà, een streek die zich uitstrekt van de Pyreneeën tot aan de stranden van de Middellandse Zee, en komen aan in het klooster van Sant Pere de Rodes. De gids vertelt ons leuke anekdotes over de monniken die wijn verbouwen terwijl we de kerk, de twee kloosters en de wijnkelder bezoeken. We sluiten ons bezoek af bij het uitkijkpunt van de bar. Daar proeven we de wijn van de druiven die door de Tramuntana zijn gerijpt en genieten we van het uitzicht over Port de la Selva. Via prachtige wegen die het Natuurpark van Cap de Creus doorkruisen rijden we naar de woonst van Dalí in Portlligat, die genesteld is in een gehucht met witgekalkte huisjes. In de baai vlakbij liggen kleine vissersbootjes aangemeerd. Dalí liet dit huis tot een atelier ombouwen en het was een ontmoetingsplaats voor veel kunstenaars en intellectuelen uit die tijd, zoals de bevriende regisseur Buñuel en dichter García Lorca. Voor de lunch stoppen we in Cadaqués, een van die perfecte dorpjes aan de Catalaanse kust die allerminst zouden misstaan op een prentbriefkaart. De oude kern met zijn smalle, steile straatjes nodigt uit tot een ontspannen wandeling. Op de achtergrond ruist de zee zijn rustgevende lied.

Aan het bergmeer van Ivars i Vila-sana hebben we ons ingeschreven voor een bijzondere activiteit: vogels merken. We lopen rond het bergmeer over een pad van iets meer dan 2,5 kilometer lang en zien een stuk dat ooit opgedroogd was en nu van levensbelang is voor vogels. We komen in Lleida aan wanneer de middag bijna om is. Net op tijd voor een rondleiding door de kathedraal La Seu Vella en het Kasteel van de Koning: La Suda. Voor het avondeten bestellen we de beroemde slakken van Lleida, die op de meest traditionele manier zijn bereid: geroosterd ‘a la llauna’, op een metalen plaat met handvatten die rechtstreeks op de gloeiende kolen wordt geplaatst.

‘s Namiddags komen we allemaal weer samen en vervolgen we onze weg naar Bagà. We houden even halt bij de Guardiola de Berguedà om de prachtige benedictijnse cenotaaf van Sant Llorenç te bezoeken. De dag sluiten we af met een welverdiende selectie van lokale recepten. Op tafel staat een parade van pèsols  negres (zwarte erwten) met buikspek, patates emmascarades, (aardappelen bereid met botifarra negre of bloedworst), en gesneden kool met aardappelen, een gerecht dat hier bekendstaat als trumfos amb col. Na het avondmaal maken we een wandeling door het pittoreske dorpje Bagà.

We rijden de  streek Priorat binnen, waar de beroemde wijnen van de DO Montsant en de DOQ Priorat vandaan komen. Vanuit de wagen genieten we van het prachtige uitzicht over Montsant. Het eerste licht van de dag kleurt de top van het rotsmassief helemaal rood. Wie de spannende wereld van de wijnbouw wil ontdekken, is in Priorat op de juiste plek. We beginnen met een stukje wijngeschiedenis en stoppen bij de coöperatie Falset-Marçà, nog zo’n modernistische bodega zoals de exemplaren die we de vorige dag hebben bezocht. Terwijl we wachten op onze gids, stelt ‘arbeider’ Blai zich voor. Hij geeft ons een grappige uitleg over het wijnbouwproces. Vanuit Falset maken we een tocht langs een van de meest spectaculaire wegen van de Costa Daurada, met onder meer een uitzicht op de terrassen van de wijngaarden van Priorat en de dorpjes Gratallops, La Vilella Alta en La Vilella Baixa. We laten enkele dorpjes die een bezoek op zichzelf waard zijn en een korte omweg vereisen, vandaag links liggen. Porrera, Torroja del Priorat of Cabacés verkennen we een volgende keer wel.

We rijden door naar Palamós, want daar wacht ons een kookworkshop in de Espai del Peix. In dit museum met culinair leslokaal krijgen we eerst een rondleiding door de geschiedenis en cultuur van alles wat met vis te maken heeft. Daarna leren we onder het motto ‘koken op de boot’ verschillende visgerechten te bereiden zoals de vissers die op zee klaarmaken. Een van deze gerechten moet in ieder geval rijst van Pals en gamba’s van Palamós bevatten. Terwijl de vissersboten de haven binnenvaren om hun vangst naar de markt te brengen (ga het bieden zeker ook eens live bekijken), rijden we naar de bodega Brugarol in de buurt van Palamós. Dit gebouw is niet alleen bekend om zijn wijnen, maar valt ook op door zijn architectuur. Het is namelijk ontworpen door de studio RCR arquitectes in de stad Olot, winnaar van de prestigieuze Pritzker Prize.

We genieten van een vrije namiddag. Hoog tijd om een eindje te wandelen dus. We rijden naar Castellar de N’Hug, een van de officiële ‘Charmante Gemeenten’ en het aankomstpunt van de Cementtrein. Het dorpje staat bekend om zijn spectaculaire natuurlandschap, romaanse architectuur en reuzencroissants. En ook omdat hier de rivier ontspringt die de ruggengraat vormt van de volledige provincie Barcelona, van de Pyreneeën tot aan de Middellandse Zee: de Llobregat. Het pad naar de bron is kort en goed begaanbaar, met houten ladders en leuningen. We bereiken het eindpunt en zien de spectaculaire waterval recht uit de scheuren in de rotswand spuiten. Voor de nacht valt, bereiken we met een paar croissants van een kilo elk in de hand het dorpje Ripoll, waar we overnachten.

We horen de klokken van de kerk van Sant Pere in Figueres luiden, een van de belangrijke plekken in het leven van Dalí, de geniale kunstenaar met de geweldige snor. Deze ochtend staan de belangrijkste punten op de route van de surrealistische schilder op het programma. We willen de zogenoemde Driehoek van Dalí verkennen: zijn geboortestad, het huis in Port Lligat en het Castell de Púbol. Onderweg houden we enkele keren halt. In het Dalí Theater-Museum raken we in de ban van de ontelbare details die de kunstenaar in optische illusies heeft verborgen. In het Museu del Joguet (Speelgoedmuseum) bezoeken we een tentoonstelling over zijn jonge jaren en staan we stil bij de Juwelen van Dalí, een prachtige collectie van sieraden die hij heeft ontworpen. Tot slot bezoeken we het Museu de l’Empordà, waar interessante werken van lokale en hedendaagse kunstenaars worden tentoongesteld.

Terres de l’Ebre verdient zeker een tweede bezoek, want er zijn nog zoveel dingen om te doen: naar de monding van de Ebro varen, de monumentale hoogten van Tortosa beleven, de landschappen van het Natuurpark van Els Ports bewonderen, in de voetsporen van Picasso treden in Horta de Sant Joan, de Groene Route met de fiets afleggen, de modernistische bodega’s en wijnkathedralen in Gandesa en Pinell de Brai in Terra Alta bezoeken, het kasteel van Miravet bezichtigen ... Maar het is tijd om onze reis landinwaarts voort te zetten, weg van de Costa Daurada. We rijden de streek Priorat binnen, waar de beroemde wijnen van de DO Montsant en de DOQ Priorat vandaan komen. De terraswijngaarden en het silhouet van de berg Montsant bepalen het landschap rond de panoramische wegen die door de streek lopen. Af en toe stoppen om van het uitzicht te genieten, het hoort er gewoon bij. We bezoeken een wijnkelder om de essentie van Priorat te ontdekken: de wijngaarden, de wijnen en een uitstekende olijfolie.

Ik loop de helling van Montjuïc op om afscheid te nemen van Barcelona. Vanaf deze plek krijg ik een mooi uitzicht op de prachtige botanische tuin en interessante musea, zoals de Fundació Joan Miró, het Museu Nacional d’Art de Catalunya (MNAC) en het Barcelona-paviljoen van de hand van architect Mies van der Rohe.

Ik trek vervolgens naar Santa Coloma de Cervelló om de crypte van Colonia Güell te bezoeken, een spectaculair werk uit de naturalistische periode van Gaudí. De crypte is wellicht het minst bekende van de zeven bouwwerken van de architect die op de prestigieuze werelderfgoedlijst prijken.

De omgeving rond de Delta de l’Ebre heeft nog meer aantrekkelijks te bieden. In dit gebied tussen Ulldecona en La Sénia vinden we oeroude overblijfselen van onze verre voorouders, zoals grotschilderingen die deel uitmaken van het Werelderfgoed van de Middellandse Zee en duizendjarige olijfbomen. Sant Carles de la Ràpita ligt aan de zee en biedt een brede waaier aan watersporten. De natuurlijke stranden van de delta nodigen uit tot rust en ontspanning. Maar we kiezen ervoor om de weg te volgen naar het monumentale Tortosa, een van de ‘Karaktervolle Steden en Gemeenten’. Karakter hebben het kasteel, de kathedraal en de overblijfselen van de Joodse wijk alvast te over. De marskramers op het modernistische marktplein prijzen de streekproducten van Terres de l’Ebre aan, die je in de cafés rondom kunt laten bereiden en proeven. We vertrekken met een zak traditionele pastissets van engelenhaar.

We rijden naar La Seu d’Urgell voor een bezoek aan de kathedraal van Santa María d’Urgell, het enige volledig romaanse exemplaar dat nog overeind staat in Catalonië. Daarna willen de lokale specialiteiten proeven, zoals de kazen van Alt Urgell i La Cerdanya, de enige Catalaanse kazen met een beschermde oorsprongsbenaming. De kaasmakers zelf vertellen ons hoe ze die maken en uiteraard mogen we ervan proeven. In de namiddag rijden we door enkele kleine stenen dorpjes van La Cerdanya. Dit zijn plaatsjes met korte, charmante namen, zoals Talló, Prullans, Pi, Bor, Riu, Alp en Urtx. Ze worden beschut door de bergtoppen van het Natuurpark van Cadí-Moixeró. Aan de zuidkant van het park doemt boven een kroon van dennenbomen en beuken de majestueuze Pedraforca op, een van de meest emblematische pieken van Catalonië. Tussen Puigcerdà, met zijn prachtige meer, en Figueres lopen de wegen in de schaduw van de Pyreneeën. Er zijn genoeg redenen om even halt te houden: de fonteinen van Llobregat en de industriële nederzettingen in Castellar de n’Hug, de romaanse gevel van Santa María de Ripoll en Castellfolit de la Roca, een dorpje aan de rand van een duizelingwekkende klif.

We vertrekken vroeg uit Tarragona en gaan op weg naar de streek Terres de l’Ebre. Onze dag begint met een bezoek aan L’Ametlla de Mar. Dit plaatsje met enkele van de beste en meest gevarieerde baaitjes aan de Catalaanse kust staat op de officiële lijst van ‘Maritieme Streken en Gemeenten’. De haven straalt nog steeds de charme van een oude badplaats uit. We klimmen er aan boord van een boot en trekken een wetsuit aan. Niet zomaar: we gaan namelijk in de Middellandse Zee zwemmen met blauwvintonijnen, enorme vissen die meer dan tweehonderd kilo wegen. We sluiten de activiteit in stijl af met een degustatie. Gastronomie is een van de grootste trekpleisters van Terres de l’Ebre. De Baai van Fangar in L’Ampolla verkennen is een uitstekend alternatief voor wie liever niet tussen de tonijnen zwemt. Een bezoek aan de kwekerijen waar de befaamde oesters en mosselen vandaan komen, is zeker de moeite waard. Een lekker vers product dat je ter plekke kunt proeven bij een glas cava.

Het ontbijt in het hotel bevat biologische yoghurt en kefir afkomstig van een boerderij die werkt met regeneratieve landbouw. Omdat we graag meer willen weten over deze werkwijze, die zo nauw verbonden is met de gezondheid van de aarde, hebben we ons ingeschreven voor een activiteit in het kader van permacultuur. Dat is een authentieke filosofie die gericht is op duurzaamheid en harmonie zoekt met de natuur. Nadat we koekjes uit Camprodon en ambachtelijke worsten uit La Cerdanya, zoals bull, bisbe en pa de fetge, hebben gekocht, maken we een laatste stop voordat we naar Garrotxa gaan. Het Museu Etnogràfic in Ripoll wil de herinnering aan tradities en ambachten in stand houden en laat zien dat we het verleden moeten kennen om te begrijpen wie we nu zijn.

We rijden naar het nabijgelegen Banyoles, waar rond het meer verschillende kampeermogelijkheden zijn. We kiezen voor ‘glamping’ of in luxe kamperen. We slapen in doorzichtige bubbels midden in de natuur, zodat we vanuit ons bed de sterrenhemel kunnen bewonderen.

We rijden langs de kust naar onze volgende halte, Tossa de Mar. Ten noorden van ons ligt het Gavarresgebergte met zijn bossen van steen- en kurkeiken. Duizenden kurken stoppen komen hier vandaan. We drinken onze eerste koffie van de dag en genieten van het uitzicht vanaf de omwalling van Tossa de Mar. Door de visserswijk Sa Roqueta wandelen we naar El Portal, het toegangspunt van de Vila Vella. Daar brengen we met een gids onder meer een bezoek aan het Gemeentelijk Museum, waar werk van de kunstschilder Marc Chagall te bewonderen valt. Na een wandeling door het oudste deel van dit versterkte dorpje volgen we een stuk van de Camí de Ronda tot aan de inham Cala Giverola. Daar genieten we van het schouwspel vanaf de uitkijkpost van Sant Jaume, een balkon met een spectaculair uitzicht op de kliffen, het dorp en het plaatselijke kasteel.

We rijden verder naar het Huis-Museum van Domènech i Montaner, het voormalige huis van deze belangrijke modernistische architect in Canet de Mar, dat tegenwoordig een museum is. Hier staan prachtige modellen van enkele van zijn meest emblematische werken, zoals het Palau de la Música of het Hospital de Sant Pau. In een van de dorpscafés proeven we ‘vidrieres modernistes’ of ‘gebrandschilderd glas’, de speciale koekjes voor bij de koffie volgens een recept dat lokale banketbakkers hebben bedacht. We vervolgen onze weg naar Arenys de Mar, de andere ‘Maritieme Gemeente’ aan de kust van Maresme. In de vissershaven – een van de belangrijkste van Catalonië – houden ze elke namiddag een pittoreske veiling. De beroemde gamba’s die hier heerlijk vers worden verkocht, prijken niet lang daarna op het menu van grote restaurants. In Arenys de Mar komen we een merkwaardig soort modernisme tegen op het kerkhof van Sinera, een plek die Salvador Espriu in zijn gedichten heeft vereeuwigd. Wil je het dorpje op een aparte manier bezichtigen? Schrijf je dan in voor een rondvaart met gids vanuit de haven en geniet van het natuurlandschap, het kristalheldere water en de vele zeevogels. Ben je een nachtuil? Dan kun je ‘s nachts ook een boottocht boeken en de sterrenhemel bewonderen terwijl je naar mythologische verhalen luistert.

In de kolonies van de Ter hoorden we al het verhaal van de ondernemers die fortuin vergaarden dankzij de textielindustrie. Ook enkele herenhuizen in onze volgende halte Mataró, zoals het Coll i Regàs, zijn er stille getuigen van. In de hoofdstad van de streek bezoeken we ook Nau Gaudí, het eerste bouwwerk van de architect dat nu is omgebouwd tot een museum voor hedendaagse kunst. In de namiddag is het tijd om te shoppen. Daarbij mogen de plaatselijke lekkernijen uiteraard niet ontbreken. We kopen dan ook enkele doosjes neules, knapperige holle of met crema catalana gevulde sigaarkoekjes die doorgaans met kerst op het dessertmenu staan, en catanies, amandelen met een chocoladelaagje.

In een van de modernistische gebouwen aan de Passeig de Gràcia leren we tijdens een kookworkshop twee traditionele Catalaanse gerechten te bereiden: esqueixada, een salade met onder meer kabeljauw en tomaten, en crema catalana, een heerlijk toetje dat veel weg heeft van crème brûlée. We bewonderen de zonsondergang vanaf een catamaran. Aan boord kom je vast in de verleiding om een ontspannende duik te nemen in het warme, vredige water van de Middellandse Zee. Het uitzicht is adembenemend en strekt zich uit van de kust van Barcelona tot aan de berg Collserola in de verte.

Montserrat is de meest emblematische berg van Catalonië én onze volgende halte. We laten we de auto achter op de parking en nemen de Aeri, een kabelbaan met uitzicht op de vallei van Llobregat. Tijdens onze klim naar Montserrat met zijn fascinerende klooster doemt het duizelingwekkende landschap op dat miljoenen jaren geleden is gevormd. De rotsige silhouetten die we hier zien, vind je nergens anders ter wereld. In het Natuurpark van Montserrat krijgen we de gelegenheid om al die pracht te bewonderen op verschillende wandelroutes. We betuigen hulde aan La Moreneta, de Zwarte Maagd van Montserrat en de patroonheilige van Catalonië. Daarna maken we een korte wandeling langs een van de paden van het park, met uitzicht op imposante rotsen, zoals de Cavall Bernat.

De dageraad breekt aan in de Val d’Aran. De Atlantische oriëntatie van deze vallei, die voor bijna een derde boven 2000 meter ligt, bepaalt het klimaat en de boomsoorten, die verschillen van die in andere delen van de Pyreneeën. We merken al snel dat de dingen hier duidelijk anders zijn dan wat we tot nu toe hebben gezien. In Vielha, de hoofdstad van de Val d’Aran, herinnert een poster met reclame voor een ambachtsbeurs hèt a man, hèt aciu (handgemaakt, hier gemaakt) ons eraan dat ze hier eerst en vooral een andere taal spreken: Aranees. De architectuur is ook uniek, met stenen dorpjes rond een kerk en andere die aan de berghellingen lijken te hangen. Wat ze met elkaar gemeen hebben? De prachtige panoramische uitzichten over de vallei.

De zon is nog niet op, maar de wekker gaat al af. Het vroege uurtje is meer dan gerechtvaardigd, want we hebben een vlucht in een heteluchtballon over het Natuurpark van het Vulkaangebied van La Garrotxa geboekt. Dit is een unieke plek op het schiereiland, met een landschap van uitzonderlijke waarde en dichte bossen van beuken, eiken en steeneiken. Een deel van de groep wil de vulkanen over de begane grond verkennen en zal een stuk van de Groene Weg van de Carrilet afleggen die van Olot naar Girona loopt. De andere leden van de groep en ikzelf rijden naar de plek waar de ballon zal opstijgen, zo’n vijf kilometer ten zuiden van Olot. De instrumenten monteren en de ballon opblazen is op zich al een heuse beleving. De eerste zonnestralen luiden de start van dit avontuur in. Eenmaal in de lucht is de rust totaal. Hier word je haast vanzelf stil van ... Aan onze voeten liggen de vulkanen van Santa Margarida en Croscat. In de verte zien we de nevel over de Pyreneeën. Zoveel schoonheid op een foto vastleggen, is onmogelijk. Je moet ze zelf beleven. Zoals ik al heb aangegeven, kun je de vulkanen ook te voet verkennen. Maar gaat er niets boven het uitzicht vanuit de lucht.

Die ochtend begin ik mijn dag aan de oever van de rivier de Gaià, voor de poort van Santes Creus, een van de grote Catalaanse kloosters. In tegenstelling tot de twee andere kloosters aan de cisterciënzerroute, die nu weer bewoond zijn, werd Santes Creus verlaten na de ontmanteling door Mendizábal. Het was de rustplaats van twee Catalaanse koningen en binnen kun je de indrukwekkende koninklijke grafkelders en een opmerkelijke reeks gebrandschilderde ramen bezichtigen.

In het nabijgelegen stadje Cabra del Camp geniet ik met een gids van een nordic walk door de wijngaarden en graanvelden. De zachte bries die de gewassen doet wuiven en de aangename temperatuur nodigen uit tot introspectie, een intiem moment dat me verbindt met de geneugten van het mediterrane landschap. De activiteit eindigt met een proeverij van een wijn van DO Tarragona en olijfolie van DOP Siurana.

Tijdens de rondleiding door dit dorpje met zijn rijke barokke erfgoed zie ik vreemde dingen, zoals de verzameling reusachtige figuren in de Reuzenwijk. Tijdens de plaatselijke feesten paraderen die enorme wezens door de straten. Het Santuari del Miracle (Heiligdom van het Mirakel) ligt op amper 12 kilometer van de ‘Karaktervolle Gemeente’ Solsona. Het barokke altaar is zeker de moeite waard om een bezoek te overwegen. We vervolgen onze reis zuidwaarts en komen weer in de provincie Barcelona. Hier kunnen we op verschillende plaatsen halt houden, zoals in Cardona met zijn kasteel en zoutmijnen, of in Poble Vell de Súria, het dorpje op de linkeroever van de rivier Cardener en een voormalige handelspost op de zoutroute. Nog een mooie stop is de Karaktervolle Stad Manresa, met zijn rijke modernistische erfgoed.

Nadat we de Miravinya-route, die ons naar vijf uitkijkpunten brengt, hebben gevolgd, zijn er verschillende mogelijkheden. Zo kunt u de Xató-route ontdekken, die in het teken staat van een traditionele Catalaanse, of de malvezijwijnen in Sitges proeven, aan de Costa Barcelona. Wij volgen echter de Wijnroute van Penedès met de bedoeling om twee activiteiten te doen: olijfolietoerisme om extra virgen olijfolie (EVOO) te proeven in La Bisbal del Penedès en in El Vendrell een proeverij van de azijnen die al meer dan tien jaar geserveerd worden tijdens de uitreiking van de Nobelprijzen. De dag eindigt met een ritje in een boerenkar vanaf de modernistische wijnmakerij van Nulles. Deze bevindt zich al op de wijnroute van de D. O. Tarragona.

We rijden van de kust naar het binnenland van Empordà. Achter ons ligt het silhouet van de Montgrí met zijn kasteel, de berg die de Alt en Baix Empordà scheidt en de toegangspoort tot L’Estartit is. De haven in dit dorpje is ons vertrekpunt voor een bezoek aan de kleine Medes-eilanden, een van de belangrijkste reservaten van zeeflora en -fauna in de Middellandse Zee en een must voor duikers. Na aankomst in Peratallada en een ontbijt van worsten en kazen uit de streek Empordà, stappen we op onze ‘burricletas’ (fietsen met elektrische motor) voor een tocht door de middeleeuwse dorpjes van Empordanet: Peratallada zelf, Ullastret, Canapost, La Bisbal d’Empordà (het Catalaanse centrum van het aardewerk) en Pals, met zijn onmiskenbare omwalling.

Nadat we saffraan van El Montsec hebben gekocht in de agrowinkel van het hotel, gaan we naar het noordelijkste deel van de wijnroute van Lleida, waar wijnstokken groeien op een hoogte van bijna duizend meter. In La Pobla de Segur stoppen we bij een ambachtelijke brouwerij waar ook activiteiten worden georganiseerd, zoals de wijn-spijscombinatie met ijs of beermut, een aanpassing van de klassieke vermout waarin lokale kazen en gezouten vleeswaren zoals secallona een rol spelen. We bezoeken ook een ratafiafabriek, een familiebedrijf dat al sinds 1883 actief is in de wereld van maceratie en distillatie.

Op weg naar de kust stop ik op de wijnroute bij het kasteel van Olèrdola, een monumentale voorpost met een uitstekend uitzicht op de vlakte van Penedès en op Garraf. Sitges, dat op de officiële lijst van ‘Maritieme Streken en Gemeenten’ staat, is een van de mooiste stadjes aan de Catalaanse kust. Vanaf de promenade beklim ik de trappen naar de Sant Bartolomeu i Santa Tecla. Deze kerk staat op een kleine heuvel en biedt een prachtig panorama over de nabije stranden. Een wandeling door het historische stadscentrum met zijn frisse, witgekalkte straten brengt me bij het Museu de Maricel, met zijn opmerkelijke kunstcollectie. Voor ik vertrek, proef ik nog snel een van de meest ongewone wijnen die Catalonië rijk is. Het gaat om een zoete wijn op basis van de druivenvariëteit malvasía die nog steeds wordt geproduceerd dankzij de Fundació Hospital Sant Joan Baptista.

In zijn Reis naar de Pyreneeën van Lleida schreef Camilo José Cela dat de benen de vleugels van het hart zijn. Een van de beste manieren om dit gebied te verkennen, is dan ook al wandelend. Daarom maken we ‘s middags een tocht vanuit Salardú om een wonder van de natuur te ontdekken: het keteldal van Colomèrs, wat het grootste merengebied in de Pyreneeën is. Je vindt het in het Nationaal Park van Aigüestortes i Estany de Sant Maurici. Als je de route volledig aflegt, kom je zeven gletsjermeren tegen. Maar zo ambitieus zijn we niet en daarom klimmen we gewoon tot aan de berghut. Onderweg passeren we twee meren, verschillende bergbeken, bruggen en allerlei rotsformaties. In de berghut genieten we met een welverdiende koffie in de hand van het uitzicht op het bergmeer Estany de Colomèrs. De toppen van de omringende bergen lijken wel op het water te dansen. Zo voelt echte rust dus aan ... Enkele korte en lange wandellussen beginnen bij de berghut en verbinden de verschillende meren met elkaar. We sluiten de dag af met een Aranese olha, een heerlijk, hartig stoofpotje dat typisch is voor deze vallei. Van krachtvoer gesproken!

We vervolgen onze route zuidwaarts, langs de Baai van Roses. Deze inham behoort tot het selecte clubje van de mooiste baaien ter wereld. We doorkruisen het Natuurpark Aiguamolls de l’Empordà, een van de meest gevarieerde natuurgebieden van Catalonië. De namiddag staat in het teken van geschiedenis, want we willen de ruïnes van Empúries bezoeken. Hier betraden de Grieken en Romeinen het schiereiland. We schrijven ons in voor een rondleiding met de handel en consumptie van wijn in de oude wereld als centraal thema. De ruïnes zijn prachtig gelegen, vlak aan het strand. We laten deze kans dan ook niet schieten en gaan zwemmen bij de pier waar de Griekse schepen 25 eeuwen geleden aanmeerden. Wat een uitzonderlijke ervaring! Op amper zes kilometer ten zuiden van de archeologische vindplaats ligt L’Escala, een officiële ‘Maritieme Gemeente’ vanwege haar oeroude band met de zee. Hier bezoeken we het Ansjovis- en Zoutmuseum en verdiepen we ons in het wel en wee van de zouterijen die het dorp zo welvarend hebben gemaakt. Uiteraard proeven we de beroemde ansjovis van L’Escala in een van de traditionele tavernes van het oude dorpje.

Vandaag staan we vroeg op en rijden we naar Vall de Boí, de toegangspoort tot het Nationaal Park van Aigüestortes i Estany de Sant Maurici. Gletsjermeren, toppen van zo’n 3000 meter hoog, flora zoals gentianen en rododendrons, groene weiden en spectaculaire fauna zoals lammergieren, rotsprinkhanen en korhoenders, boshoenders en gemzen: in het enige nationale park van Catalonië is heel wat te zien en te beleven. Dit is een paradijs voor wandelaars, met routes voor jong en oud, en paden voor de gelegenheidswandelaar én de verstokte hiker. In een 4x4-taxi klimmen we vanuit Boí naar Planell d’Aigüestortes voor een uitstap naar de fotogenieke bergmeren van Llebreta en Llong. Na de wandeling maken we foto’s met de spectaculaire waterval van Sant Esperit als decor en nemen we een taxi terug naar de vallei. Daar komen we weer op krachten met een heerlijke lunch van lokale vleesgerechten, paddenstoelen en herderskazen.

De route loopt door Puigcerdà, een stadje aan een prachtig meer. In de straten kunnen we ons een personage uit een van de romans van Carlos Ruiz Zafón wanen. Op amper zeven kilometer van Puigcerdà kunnen we de apotheek van Llívia bezoeken, een van de oudste van Europa. De kleine omweg zeker waard. Over lokale wegen rijden we verder naar dorpen met korte namen, hartige worst, zoals donkere en lichte bull, en pà de fetge (vleesbrood van lever). Nadat we Urtx, Alp en Das zijn gepasseerd, klimmen we naar Meranges, een dorp met rustieke bergarchitectuur en het prachtige meer Malniu. Vanaf de hoogte van het dorp, op 1590 meter, kijken we uit over La Cerdanya.

De route gaat verder naar de Ebrodelta, een van de meest waardevolle ecosystemen op het schiereiland, vooral voor de talrijke vogelsoorten die hier nestelen of passeren. In Deltebre bezoeken we het Ecomuseum van de Delta de l’Ebre, waar we meer vernemen over de unieke aard van dit gebied en zijn band met de mens. Vanaf een van de uitkijkpunten in dit natuurgebied, dat het label van Biosfeerreservaat draagt, genieten we van het prachtige uitzicht op de draslanden en rijstvelden. De plaatselijke rijst is het ingrediënt bij uitstek in elk heerlijk gerecht uit deze streek. Bij zonsondergang vliegt een grote zwerm flamingo’s door de lucht. Ze zijn op weg naar het gebied waar ze de nacht zullen doorbrengen.

Deze voormiddag staat een wandeling door Girona op het programma. We willen het belangrijkste erfgoed van de stad verkennen: de best bewaarde Joodse wijk van Catalonië, de Arabische baden, de kleurrijke huizen aan de rivier de Onyar en de kathedraal van Santa Maria. Daarbij mogen de typische lekkernijen van de stad natuurlijk niet ontbreken: xuixo (een soort gebak), lokale kazen en ijs van de hand van een van de broers Roca. Daarna rijden we naar Rupit over de weg door het zuidelijke deel van het Natuurpark Zona Volcànica de la Garrotxa, een uitzonderlijk landschap van vulkanen, lavabedden, dichte bossen en kleine dorpjes die geknipt zijn voor wie houdt van plattelandstoerisme. In Rupit bekomen we ‘s middags met lokale berggerechten die zo kenmerkend zijn voor Collsacabra. Het gaat om een hartige keuken waarin de traditionele worsten van Osona en stoofpotjes nooit ontbreken. Hier laten we een gids het verhaal vertellen van dit dorpje aan de voet van een enorme rots waarop ooit een kasteel stond. In de bossen en aan de watervallen rondom het dorpje kun je jezelf volop ontspannen in de prachtige natuur.

Golfliefhebbers kunnen zich uitleven in het PGA Catalunya Resort, met zijn golfbaan in een prachtig landschap. Maar wij gaan voor een heel andere activiteit. We rijden zuidwaarts naar La Garrotxa, een streek die bekendstaat om haar vulkanen en lavalandschappen. We brengen de middag door in Hostalets d’en Bas, een van de prachtige dorpen van de Vall d’En Bas. Door deze gemeente met verschillende kleine gehuchtjes loopt de rivier de Fluvià, waarvan we de monding een paar dagen geleden zijn overgestoken toen we door de Baai van Roses reden.

We rijden verder naar L’Espluga de Francolí voor een bezoek aan het Museum van het Plattelandsleven. Daar komen we meer te weten over de waarden en het harde werk van de mensen op het platteland. Het bezoek laat een diepe indruk na, want we herkennen veel van de voorwerpen die er tentoongesteld staan. Haast als vanzelf voeren ze ons mee naar hoe onze grootouders leefden, een wereld die niet meer bestaat. Zonder het dorp te verlaten, duiken we verder in de geschiedenis van onze voorouders. Maar deze keer maken we een veel grotere sprong in de tijd. We gaan de grot Font Major  binnen en laten ons verrassen door het geologische en prehistorische verleden van het gebied rond Tarragona. Mag het wel wat avontuurlijker? Boek dan een rondleiding door de grotten. Vanuit L’Espluga de Francolí vervolgen we onze reis en rijden we de provincie Lleida binnen.

We brengen de late namiddag door op de prachtige stranden van de Costa Daurada, waar we de Camí de Ronda nemen, een lusvormige route die van Tarragona naar het kasteel van Tamaritloopt. We komen langs stranden, kleine inhammen en het Bosc de la Marquesa, het enige ongerepte bos en natuurgebied aan dit deel van de Catalaanse kust. Cambrils, een belangrijke culinaire bestemming aan de Costa Daurada, is een goede keuze als je de traditionele visgerechten wilt proeven. Voor een leuke gezinservaring biedt PortAventura World spannende attracties voor alle leeftijden.

Modernisme en chocolade, we kunnen geen betere manier bedenken om de dag te beginnen. Nadat we hebben uitgecheckt uit ons charmante modernistische hotel bezoeken we twee winkels. De eerste is die van een chocolademerk dat aan het einde van de 19e eeuw werd opgericht en ons bij elke hap terugbrengt naar onze kindertijd. Dan gaan we naar de tweede, een avant-gardistische winkel waar we in elke bonbon een overdaad aan verbeelding proeven. De route eindigt met een kop warme chocolademelk tussen de grote bouwwerken van het modernisme aan de Passeig de Gràcia. Een van de beste manieren om de ware essentie van een stad te ervaren is uiteraard een bezoek aan de markten. Daarom wandelen we tijdens onze volgende activiteit over die van Santa Caterina, een van de 39 gemeentelijke markten in de stad. Hier kiezen we de producten uit die we zullen gebruiken in een kookworkshop van rijstgerechten met zeevruchten en vis.

We ontwaken in een hotel dat gespecialiseerd is in wijntoerisme, met een ontbijt dat bestaat uit producten zoals de mandarijnen met beschermde geografische aanduiding, de I.G.P. Terres de l’Ebre clementines, en olijfolie van de eeuwenoude olijfbomen van Territori Sénia, waarvan sommige al in de Romeinse tijd werden geplant. Na een bezoek aan de markt van Tortosa gaan we aan boord van een van de drie llaüts die op de Ebro varen. Ook proeven we pastissets, zoete gebakjes van Arabische oorsprong met verschillende vullingen. De Ebrostreken kennen twee extra virgen olijfoliën met beschermde oorsprongsbenaming D.O.P. Baix Ebre, Montsià en Terra Alta. We besluiten dan ook om verder te gaan en het ware olijfolietoerisme te ervaren. Horta de Sant Joan is nauw verbonden met Picasso; de schilder doopte graag sneetjes brood rechtstreeks in olie uit de oliepers. Daar bezoeken we een oude molen en leren we hoe je een clotxa bereidt. Dat is een eeuwenoud gerecht op basis van rond brood, knoflook, geroosterde tomaten, sardientjes en extra virgen olijfolie. Een andere activiteit is een showcooking tussen de olijfbomen.

Ook bij de volgende stop zijn we praktisch alleen. Er zijn alleen de enkele nonnen die nog steeds in het klooster van Vallbona de les Monges wonen. Tijdens ons bezoek leggen ze uit waarom dit klooster als enige door een dorp omringd is, in tegenstelling tot de andere twee op de cisterciënzerroute. Om het verbod van het Concilie van Trente op vrouwenkloosters op afgelegen locaties te omzeilen, moest de abdis destijds namelijk enkele toegevingen doen. Nadat we de belangrijkste ruimtes hebben bezichtigd, zoals de kloostergang en de souvenirwinkel waar de nonnen hun reproducties van het oude aardewerk van het klooster verkopen, volgen we de route naar het bergmeer van Ivars i Vila-sana langs Belianes, Arbeca en Les Borges Blanques, waar de heerlijke olijfolie met de DOP Les Garrigues vandaan komt.

Langs de hele route vinden we ambachtelijk gemaakt brood, zoals het boerenbrood met beschermde geografische aanduiding I.G.P. Pa de Pagès Català. We willen niet weggaan zonder te weten hoe we het moeten maken. Daarom hebben we ons in Cardedeu ingeschreven voor een cursus broodbakken met verschillende soorten biologische granen van eigen bodem. We rijden de hoofdstad van Catalonië binnen via de Collserola-bergketen om de wijngaarden van Barcelona te bezoeken. Daar worden biologische wijnen en olijfoliën geproduceerd, een project met een interessante sociale achtergrond. De reis eindigt met een avondmaaltijd op basis van producten uit de omgeving van Barcelona, zoals kippen- en kapoenvlees met beschermde geografische aanduiding I.G.P. Pollastre i Capó del Prat, uit de streek Baix Llobregat. Ten slotte brengen we een toost uit met wijn met oorsprongsbenaming D.O. Catalunya, een exponent van een wijntraditie die teruggaat tot de Fenicische en Romeinse tijd.

Ons ontbijt in de wijngaard Vinya dels Artistes in La Pobla de Cérvoles bestaat uit vleeswaren, ambachtelijk gemaakte kaas, brood met tomaat en extra virgen olijfolie, en geroosterde amandelen. Aan tafel hebben we uitzicht op beelden en kunstwerken die harmonieus in het landschap opgenomen zijn. We zijn in het gebied van de wijnroute van Lleida en van de wijn met oorsprongsbenaming D.O. Costers del Segre, en ook van de olijfolie met beschermde oorsprongsbenaming D.O.P. Les Garrigues. Daarom bezoeken we het Museu i Centre de Cultura de l’Oli de Catalunya in La Granadella, een museum dat gewijd is aan de oliecultuur in Catalonië en gevestigd is in een molen uit 1920.

De charmante middeleeuwse dorpjes van Empordanet kun je op verschillende manieren verkennen: te voet, met een gids die je langs het culturele erfgoed leidt of over de geschiedenis van het keramiek vertelt, met de auto en zelfs in een heteluchtballon. We laten de auto staan en kiezen voor elektrische fietsen, de zogenoemde ‘burricletas’. In Peratallada maken we een reis in de tijd. We gaan terug naar de dagen toen heren, edellieden en meesters nog door de straten liepen. In Pals, een ommuurd dorpje met een onmiskenbaar silhouet, genieten we van het uitzicht op de vlaktes van de Empordà, de Montgrí en de Medes-eilanden. Terug aan de kust rijden we Calella de Palafrugell binnen, een plaatsje dat samen met de twee dorpen hierboven op de officiële lijst van ‘Charmante Gemeenten’ van Catalonië staat. Onze gids legt uit dat de grote schrijver Josep Pla de zomers van zijn jeugd doorbracht in deze badplaats, met zijn witgekalkte landhuizen en traditionele habaneramuziek. Mag het wat actiever? Tussen Llafranc en Palamós kun je een wandeling maken op het ruigste stuk van de Camí de Ronda. Deze route voert je langs spectaculaire locaties zoals het kleine vissersdorpje S’Alguer en rotsachtige baaitjes met turquoise water, zoals die bij Canyers of Els Corbs.

De xuixo uit Girona, gemaakt met melk uit Empordà, eieren uit El Pla de l’Estany en meel uit de stad zelf, is een goed begin van onze tocht langs de zoetere kant van Girona. De meest klassieke versie is gevuld met room, maar ze worden ook gemaakt met onder andere pure chocolade, appel, ratafia en nougat. We gaan verder met een bezoek aan een chocoladewerkplaats, waar we verschillende soorten cacao en heerlijke bonbons proeven. De route gaat verder naar Vic, in Paisatges Barcelona. In deze stad wordt een levendige markt gehouden. We kopen er niet alleen de traditionele Vic-worst, maar doen ook mee aan een workshop over het zelf maken van fuet.

De Val d’Aran herbergt een eeuwenoude cultuur, maar biedt bovenal zuivere lucht en berglandschappen. Om de vallei in al zijn pracht te bewonderen, maken we een wandeling naar Montgarri. Dit pittoreske Pyrenese dorpje aan de bovenloop van de rivier de Noguera Pallaresa was bewoond tot de jaren 1970 en is nu een idyllische en vrij eenzame plek. Het pad loopt door een prachtig berglandschap met bossen van zwarte dennen en sparren. In de wintermaanden is het een populaire plek voor tochten op sneeuwschoenen of met een hondenslee. In de berghut van Montgarri genieten we van een beroemd streekgerecht: olla aranesa (Aranees stoofpotje). In de namiddag keren we terug naar Vielha, de hoofdstad van de Val d’Aran. Daar kunnen we traditionele worsten kopen en ontspannen in een welverdiend warm bad in de spa van het hotel.

Mooie landweggetjes dwars door de wijngaarden brengen me naar Montferri. In een kleine wachttoren staat een schrijn van Josep María Jujol, een architect die met Gaudí heeft samengewerkt. De voet van het toevluchtsoord heeft de vorm van een boot en kijkt uit op de bergen van Montserrat, waarvan de rotsformaties als inspiratiebron dienden. Ik nader de kust weer en passeer Altafulla, een dorpje met een mooi historisch centrum, bekend als Vila Closa, en de kustwijk Les Botigues, die nog steeds het zeemanskarakter van weleer uitstraalt. In Tarragona maak ik een wandeling door de wijk Part Alta en loop ik Casa Castellarnau binnen, een prachtig voorbeeld van de architectuur van de burgerij tussen de herenhuizen in de Carrer Cavallers.

Vervolgens leren we tijdens een workshop de techniek om trencadís, de kenmerkende mozaïeken van het modernisme, te maken. Met basisgereedschap en scherven van keramiek en glas maken we ons eigen stuk, dat we achteraf mogen meenemen. We verlaten de workshop met geweldige ideeën om oude bouwmaterialen te recycleren. In een ander modernistisch gebouw aan de Passeig de Gràcia volgen we een kookworkshop. We bereiden gerechten zoals esqueixada, een traditionele salade met onder meer kabeljauw en tomaat, en een heerlijke crema catalana (een soort crème brûlée) met een bovenlaag van gebrande suiker.

Onze route brengt ons naar Figueres, de geboorteplaats van een genie.Weinig kunstenaars waren zo gefascineerd door hun thuisstreek als Salvador Dalí door de Empordà. We bezoeken het Dalí Theater-Museum, een ruimte die de kunstenaar zelf als “een op-en-top surrealistisch object” bestempelde. We bewonderen enkele van zijn mooiste werken en intrigerende illusies. Vervolgens gaan we op weg naar het Natuurpark van Cap de Creus. Het schilderachtige landschap van dit natuurgebied is gevormd door de grillen van de noordenwind. In het park valt heel wat te beleven: ontdek de natuur en de fauna tijdens een wandeling, proef wijn bij zonsondergang, verken het park vanaf het water in een kajak ... We kiezen voor een wandeling op een stuk van het ezelspad dat deel uitmaakt van de spectaculaire Camins de la Ronda de la Costa Brava.

Het vulkaanlandschap van La Garrotxa kun je op veel manieren verkennen: vanuit de lucht in een ballon, te voet of met de fiets. De constante? Altijd staan er heerlijke streekproducten op tafel. We beloven terug te keren voor we op weg gaan naar de provincie Barcelona. We stoppen vandaag eerst in een van de ‘Charmante Gemeenten’: Rupit, met zijn gezellige stenen huisjes pal in het midden van de Collsacabra, een prachtig berglandschap met duizelingwekkende kliffen, ruisende beekjes en spectaculaire watervallen. Op het kantoor van de toeristische dienst van Rupit nemen we een gids onder de arm. Die vertelt ons het verhaal van dit stadje in de schaduw van een enorme rots, waar ooit een kasteel stond.

De weg tussen Rupit en Manlleu loopt door de Collsacabra. Na een kleine omweg van amper tien kilometer komen we aan in Tavertet. Daar maken we een gemoedelijke wandeling en bewonderen we de spectaculaire kliffen waaraan het dorp zijn naam ontleent. We hebben ook een adembenemend uitzicht op het stuwmeer van Sau, dat gevoed wordt door de rivier de Ter en aan de voet van het Guilleriesgebergte ligt. De weelderige bossen met exotische dennen en sparren rondom het meer zijn echt prachtig. In Manlleu, een stadje waarvan het reliëf en het industriële verleden onlosmakelijk verbonden zijn met de rivier de Ter, genieten we van een zeer interessante gedramatiseerde rondleiding. Assumpta, een van de ‘Geesten van de Ter’, vertelt ons over de belangrijke rol die de toenmalige industriële nederzettingen langs de rivier speelden voor Catalonië. Hier werd katoen tot garen gesponnen voor de textielindustrie.

Tijdens het bezoek aan een boerderij in Lleida genieten we optimaal van de vruchtbare tuinderijen van de Pla, waar we de sappige Lleida-peren rechtstreeks van de boom plukken. Uit deze tuinderijen komen ook de groenten die worden gebruikt om de cocas de recapte van Balaguer, een soort platbrood met groenten, te maken. Rond lunchtijd wagen we ons aan een van de typische gerechten van Lleida, slakken a la llauna. Het hoogtepunt is een bezoek aan het Museu del Torró i de la Xocolata in Agramunt, een noga- en chocolademuseum, een van de stops op de Gastronomische Route van Urgell. We sluiten de dag af in een oud klooster, waar we dineren onder de sterrenhemel van El Montsec.

We rijden verder naar Montblanc via Prades, nog zo’n ‘Charmante Gemeente’. Het dorpje is omringd door een prachtig natuurlandschap en staat ook wel bekend als de Villa Roja, vanwege de kenmerkende rode stenen van veel gebouwen. Na een kleine omweg brengen we een bezoek aan Capafonts, op amper zeven kilometer van Prades. Hier haal je de beste herder in jezelf naar boven en leer je zelf kaas te maken.

De berg Montserrat is nog adembenemender tijdens een helikoptervlucht. Na een opwindende ervaring die ons de rest van de dag zal bijblijven, proeven we de ambachtelijk gemaakte mató, een soort wrongel die heerlijk is met een beetje honing, en een glaasje ratafia. Om meer te weten te komen over de kruiden en planten die in deze populaire likeur worden verwerkt, bezoeken we een plantenkwekerij in het Natuurpark Sant Llorenç del Munt i l’Obac en maken we een tocht door de omgeving.

De dag loopt op zijn einde. We naderen Horta de Sant Joan, het dorpje waar Picasso verliefd op werd. “Alles wat ik weet, heb ik in Horta geleerd”, zei de schilder altijd. We bewonderen de zonsondergang over de Roques de Benet, een van de bekendste formaties van Els Ports, een natuurpark dat menig wandelaar bekoort. Al snel begrijpen we waarom Picasso zo lyrisch was over deze plek.

Door middel van talloze voorzieningen, als ware het een degustatiemenu, nodigt elBulli1846 ons uit om de geschiedenis van elBulli te ontdekken, met uitzicht op het natuurpark Cap de Creus, en om na te denken over gastronomie en innovatie. We fietsen door de Aiguamolls de l’Empordà op een elektrische fiets, kijken naar de talloze vogels die in dit moerasgebied leven en proeven producten zoals olijfolie met oorsprongsbenaming D.O. Empordà. In L’Escala komen we meer te weten over het leven van de esquenapelats, de bijnaam waaronder de vissers van het dorp bekend stonden, aan wie eer wordt betoond tijdens het Zoutfeest. In het Museu de l’Anxova i de la Sal worden ruimtes en gereedschap uit de oude ansjovisfabrieken tentoongesteld.

Ik heb goed geslapen in Montserrat. Aan het begin van de ochtend maak ik een korte wandeling door het Natuurpark van Montserrat. De ideale plek om even tot rust te komen, terwijl de eerste zonnestralen de toppen van de meest emblematische rotsen, zoals de Cavall Bernat, de Serrat del Moro en La Palomera, rood kleuren. Als je bezoek samenvalt met het programma van de Escolania, een van de oudste muziekscholen van Europa, is het de moeite waard om het koor de in de basiliek de Virolai te horen zingen. Dat lied staat ook bekend als Rosa d’abril en is opgedragen aan La Moreneta.

Het meer van Banyoles ligt halfweg de toppen van de Pyreneeën en kijkt uit over de uitgestrekte vlaktes van de Empordà. De hypnotiserende roze tinten van de zonsopgang op het water wensen ons een goedemorgen. Op dit vroege uur zijn alleen wij en enkele vogelspotters van de partij. Ze hebben hier postgevat om enkele soorten te fotograferen die beschermd worden door het Natura-netwerk en het Ramsar-verdrag, dat dit drasland indeelt als een Waterrijk Gebied van Internationaal Belang.

De streek El Priorat biedt een groot aantal activiteiten om de wijnen met oorsprongsbenaming D.O. Montsant en D.O.C. Priorat te ontdekken. Sommige daarvan zijn erg origineel, zoals een rondleiding door een bodega aan de hand van raadsels of in het kader van de druivenoogst naar oud gebruik, waarbij de druiven op de traditionele wijze met blote voeten worden gestampt. We hebben een gedramatiseerd bezoek aan de coöperatie Falset geboekt, waar een door een acteur gespeelde arbeider op humoristische wijze vertelt hoe wijn wordt gemaakt. De dorpen in Priorat, deze kleine streek met een heroïsche wijnbouw, zijn met elkaar verbonden door enkele van de mooiste wegen in Catalonië die langs terrasvormige wijngaarden voeren. Een daarvan brengt ons naar het kartuizerklooster van Escaladei, dat tot halverwege de 19^e eeuw bewoond was. De aanwezigheid van monniken in deze omgeving leidde tot de opkomst van de wijnbouw.

In La Vall d’en Bas bezoeken we een boerderij, een ideale activiteit voor het hele gezin. Na het voeren van de koeien, het kijken naar het melken en het bewonderen van de pasgeboren kalfjes, proeven we verse melk. Een soortgelijke ervaring kunt u opdoen in de Fageda d’en Jordà, in een coöperatie die uitstekend sociaal werk verricht. We gaan erheen voor de yoghurtjes die ze daar maken. We maken van de gelegenheid gebruik om het dorpje Santa Pau te bezichtigen en kopen er een zak fijne, smakelijke bonen met beschermde oorsprongsbenaming D.O.P. Fesols de Santa Pau. In een klein charmant hotel in Alta Garrotxa koken we onze eigen avondmaaltijd. We doen er mee aan een creatieve en gezonde kookworkshop met biologische en seizoensgebonden ingrediënten, waarbij groenten centraal staan.

Vandaag zijn we al vroeg op weg naar La Cerdanya, een streek met zeventien gemeenten op meer dan duizend meter boven de zeespiegel. Ontbijten doen we in Bellver de Cerdanya. Dit dorpje was ooit een van de kastelen in de linie van vestingen die de bewegingen tussen de graafschappen Conflent en Urgell overzagen. Vers brood met boter en zelfgemaakte jam geven ons de energie om de middeleeuwse kern te verkennen. Hier staat onder meer het huis waar Gustavo Adolfo Bécquer de legende Het Duivelskruis schreef. Vervolgens bezoeken we de nabijgelegen kerk Santa María de Talló, een van de belangrijke stopplaatsen op de Camí de Santiago in Catalonië.

De komende uren maken we tijd vrij om een van de beste tentoonstellingsruimtes in Barcelona te bezoeken: de Fundació Joan Miró. Dit museum was oorspronkelijk opgebouwd rond de privécollectie van de schilder, maar vandaag zijn er ook werken van hedendaagse kunstenaars te bewonderen. Een andere interessante optie is het Museu Nacional d’Art de Catalunya (MNAC). Hier passeert meer dan duizend jaar kunstgeschiedenis de revue dankzij een van ‘s werelds beste collecties van romaanse kunst. We nemen afscheid van Barcelona zoals we onze reis zijn begonnen, van bovenaf. In de cabine van de kabelbaan van Montjuïc genieten we van een prachtig uitzicht over de stad. We dalen af naar de Mirador en komen langs weelderige groene zones met de zonsondergang en de emblematische gebouwen van deze mediterrane stad op de achtergrond.

We rijden verder naar Vic en gaan naar de Plaça Major, waar elke dinsdag en zaterdag een levendige markt wordt gehouden. We bezoeken een eeuwenoude droogkamer en leren twee van de beroemde worsten van de stad te maken: llonganissa en fuet. De volgende halte is Sant Fruitós de Bages. Dé plek bij uitstek voor een ervaring waar je misschien maar eens in je leven de kans toe krijgt: een parachutesprong vanaf 4000 meter hoogte, met uitzicht op de Pyreneeën en Montserrat tijdens de afdaling. Blijf je liever met beide benen op de grond? Dan is een bezoek aan de Tines de la Vall del Montcau een aanrader. Dat zijn grote stenen constructies aan de voet van de wijngaard waarin vroeger wijn werd gemaakt. Ook leuk is Sant Benet de Bages, een zeer goed bewaard middeleeuws klooster waar je jezelf in de wijnbouwgeschiedenis kunt verdiepen en de wijnen van de DO Pla de Bages kunt proeven.Verder zuidwaarts krijgen we de kans om Mura te bezoeken, een van de officiële ‘Charmante Gemeenten’. Ook de moeite waard is het Natuurpark van Sant Llorenç del Munt i l’Obac, een verzameling van rotsen en formaties die beelden van Montserrat oproepen. Nog een interessante route vanuit Vic naar Barcelona loopt door de Costa Maresme en het Natuurpark van Montseny, een biosfeerreservaat dat op de lijst van immaterieel cultureel erfgoed van de Unesco staat. In de Maresme vinden we rustige zandstranden en dorpjes met prachtige modernistische architectuur.

Onze liefdesaffaire met het modernisme krijgt een vervolg in Reus, een van de officiële ‘Karaktervolle Steden en Gemeenten’ van Catalonië en de wieg van Gaudí. Toch is het Lluís Domènech i Montaner aan wie we de beroemdste gebouwen van de stad te danken hebben, zoals Casa Rull, Casa Gasull, Casa Navàs en het Institut Pere Mata met het spectaculaire Paviljoen 6. Dat laatste staat ook wel bekend als het ‘Pavelló dels Distingits’ (het paviljoen van de vooraanstaanden). We sluiten ons bezoek af in het Gaudí Centre, waar we zien hoe Gaudí ruimtes indeelde op basis van elementen zoals water, licht en lucht. Veel van deze modernistische gebouwen zijn opgetrokken dankzij de opbrengsten van de vermoutexport. Ook vandaag nog leeft de traditie van vermout als aperitief voort in Reus. In een voormalige distilleerderij verdiepen we ons met plezier in de geschiedenis van deze gefermenteerde drank.

Gisteren stond alles in het teken van de geschiedenis van cava. Nu maken we tijd voor het Vinseum in Vilafranca del Penedès, een museum in een oud herenhuis tegenover de basiliek van Santa María dat aan de wijnbouw is gewijd. In de wijnhuizen van Penedès is heel wat leuks te beleven, van themabezoeken over activiteiten tot degustaties. Kiezen is dus allesbehalve makkelijk. Ik ga voor een wijnarrangement met kazen om me te laten meevoeren door het genuanceerde karakter van deze wijnen, die zo dicht bij de zee geboren zijn. Voordat ik Vilafranca del Penedès verlaat, koop ik in een snoepwinkel enkele doosjes catanias, een traditioneel dessert van geroosterde amandelen met een karamel- en chocoladelaagje.

De eerste stop van de dag maken we in L’Ametlla de Mar, waar we tussen de blauwvintonijnen in de Middellandse Zee zwemmen. Alle activiteiten die worden aangeboden, snorkelen, duiken of een educatieve tour, eindigen met een proeverij. Elk jaar wordt er in deze plaats een campagne gehouden die gewijd is aan de blauwvintonijn. In het vissersdorp L’Ampolla gaan we zeilen in de baai van Fangar en bezoeken we de platbodems om oesters en mosselen te proeven. Ook worden we bewust gemaakt van de kwetsbaarheid van het ecosysteem dat ons omringt.

Vanuit Ripoll rijden we naar het dorpje Ribes de Freser. Daar ruilen we de auto in voor een tandradbaan die ons na duizend meter klimmen op de top van de Vall de Núria afzet. Het uitzicht is echt een plaatje: bomen, groene weiden en een heiligdom dat piepklein afsteekt tegen de achtergrond van de Pyreneese pieken. Vanuit het Sanctuarium van Núria lopen er verschillende eenvoudige routes waarop je algauw gemzen en marmotten tegenkomt. Een deel van de groep maakt een kleine uitstap met een gids en de anderen rijden te paard naar het bos van Verge. Op een andere keer, als we meer tijd hebben, kunnen we de uitdaging aangaan om naar de top van de Puigmal te klimmen. Die imposante berg van 2913 meter vormt een natuurlijke grens met Frankrijk.

Nadat we enkele potjes van de beroemde ansjovis uit L’Escala hebben gekocht, gaan we naar een ciderhuis voor het dessert. Daar proeven we heerlijke appels uit Girona en een paar afgeleide producten, zoals cider, appelsap, appelcompote en appelazijn. In de Espai del Peix in Palamós trekken we onze schorten aan om deel te nemen aan de workshop zeevruchten koken en bereiden we verschillende gerechten, waaronder een aantal met rijst uit Pals. Ook mogen we meevaren op een van de boten die op garnalen vissen in het vissersstadje Palamós.

We rijden via het Prades-gebergte, het gebied van paddenstoelen en van de heerlijke Prades-aardappelen, naar Valls om een van de beroemdste producten van de Catalaanse gastronomie te proeven: de calçot uit Valls, een soort groene ui. Op de laatste zondag in januari viert de stad het populaire feest van de Calçotada. We rijden door tot de stadsmuur van Montblanc om deze van binnenuit te leren kennen, tijdens een bezoek aan de zeven verdiepingen van een van de torens. De bezichtiging wordt afgesloten met een wijnproeverij met uitzicht op de landschappen van de route van de Trepat, een inheemse druivensoort van de wijn met oorsprongsbenaming D.O. Conca de Barberà. In het Terra Museum in L’Espluga de Francolí is informatie te vinden over het leven en werk van onze voorouders op het platteland. Dit museumbezoek is zeker de moeite waard. De dag eindigt in de buurt van het klooster van Poblet met een menu in het kader van de truffel uit La Conca.

Vanuit Valls loopt de route door Terres de Lleida, totdat we de provinciehoofdstad bereiken. We beginnen de dag op de top van La Seu Vella, de ongelooflijke middeleeuwse kathedraal van Lleida. De kerk is gebouwd op een rotsachtige heuvel en kijkt uit over de vlaktes en moestuinen, waar heerlijke groenten en vruchten groeien. Deze gebedsplaats, die eerst Romeins en later gotisch was, is hét symbool van de provincie Lleida, net als het streekgerecht: slakken a la llauna (bereid op gloeiende kolen).

Voordat we Poboleda bereiken – nog zo’n mooi dorpje in Priorat – komen we in Escaladei aan, dat aan de voet van de Montsant ligt. In het klooster van Priorat – het allereerste van het schiereiland – krijgen we een uitleg over de monniken en kluizenaars die destijds woonden in wat nu het Natuurpark van Montsant is, een bergketen vol symboliek die geliefd is bij klimmers uit de hele wereld. In ons verblijf vernemen we dat we via het Barrots-pad een uitstap vanuit La Morera de Montsant naar de top van de Montsant kunnen maken. Dat is een korte wandelroute die van Morera de Montsant naar Balcó del Priorat loopt, een natuurlijk terras in de rots met een panoramisch uitzicht over de streek. We noteren deze uitstap voor de volgende reis, want nu willen de middag doorbrengen in Siurana, een ‘Charmante Gemeente’ met een klein gehucht aan de rand van de klif en een prachtig uitzicht over het stuwmeer. Terwijl de gids vertelt over de Saracenen die naar het dorp kwamen, tasten klimmers tegen de berghelling tegenover ons de grenzen van hun kunnen af op enkele van ‘s werelds meest prestigieuze klimroutes.

Intussen zijn we in het gebied waar de appels van Girona (BGA) vandaan komen. We rijden naar Palau Sator, waar we in een ciderwinkel verschillende producten kopen die van deze appels zijn gemaakt. Uiteraard slaan we cider in, maar ook appelsap, jam en azijn. De route loopt langs de kustlijn naar de inhammen van Begur, nog zo’n plaats op de lijst van ‘Maritieme Streken en Gemeenten’. Niemand heeft de regio van Empordà beter vastgelegd dan de schrijver Josep Pla. Voor wie zich wil verdiepen in zijn werk en in de plaatselijke landschappen, is Palafrugell, waar de Fundació Josep Pla is gevestigd, een verplichte halte. Dat geldt ook voor de ‘Charmante Gemeente’ Calella de Palafrugell, waar je de landschappen uit de jeugd van de schrijver met eigen ogen kunt zien. Als kind bracht hij zijn zomers namelijk door in het ouderlijke huis aan het strand van Canadell.

Onze reis voert ons verder noordwaarts. We willen het industriële modernistische erfgoed van Terrassa verkennen, een van de officiële ‘Karaktervolle Steden en Gemeenten’. We brengen een bezoek aan de Masia Freixa, het plattelandshuis met zijn booggewelven, en verkennen ook de meest opmerkelijke tuinen en Visigotische kerken van de stad. Op deze uitzonderlijke erfgoedlocatie word ik als vanzelf ondergedompeld in eeuwen aan Europese kunstgeschiedenis.

De volgende halte is Monistrol de Montserrat, waar ik de tandradbaan naar de berg Montserrat neem. Dit is een van de mooiste en meest surrealistische landschappen van Catalonië. De plek straalt een krachtige symboliek uit door het klooster en heiligdom gewijd aan de Zwarte Maagd van Montserrat, de patroonheilige van Catalonië en in de volksmond ook bekend als La Moreneta. De beboste bergen zijn indrukwekkend. Daarom besluit ik te overnachten in het klooster, wat perfect kan.

We zien elkaar allemaal weer in Olot. Op onze rondleiding met gids over de eeuwenoude markt en langs de winkels van het stadscentrum maken we kennis met de beroemde lekkernijen van de streek: bonen in bulk, worsten, chocolade en ratafía, een van de meest geliefde Catalaanse likeuren. We laten de lunch samenvallen met een bezoek aan Santa Pau, nog zo’n ‘Charmante Gemeente’. Daar proeven we de beroemde Catalaanse mongetes of fesols (witte bonen). Wil je volop van de natuur genieten? Ga dan zeker op verkenning in het Fageda d’en Jordà, een beukenbos dat op de lavavelden van de Croscat groeit en dat je te voet of per paardenkoets kunt doorkruisen. Joan Maragall wijdde een gedicht aan deze prachtige omgeving: Li agafa un dolç oblit de tot lo món, en el silenci d’aquell lloc profond (Een diepe vergetelheid voor de hele wereld duikt op, in de stilte van die diepe plek).

Op de drempel van de kathedraal wacht ik op de gids, die me meeneemt door de verschillende ruimtes: het schip, de kloostergang en een klim naar de klokkentoren. Het is een bezoek met meer intriges, verraad, strijd, pacten en geheimen dan de beste tv-reeks. ‘s Avonds neem ik tussen al het verlichte Romeinse erfgoed plaats in een restaurant met maar een handvol tafels en een open keuken. Daar laat ik me leiden door jonge chef-koks die bij lokale producten zweren. Dat houdt twee dingen in: een ruim aanbod natuurwijnen én uitstekende vis, rechtstreeks van de vismarkt van Tarragona.

In de omgeving van El Montseny kunnen we kiezen uit verschillende activiteiten die gastronomie en natuur met elkaar verbinden, zoals een wandeling door het bos van eeuwenoude kastanjebomen, vooral een aanrader in de herfst, of een proeverij van bier dat gebrouwen is met het water uit dit natuurpark. In de nabijgelegen Guilleries-bergketen proberen we lokale producten zoals kaas, noten en rood fruit terwijl we het gekletter van het water en het zingen van de vogels horen. Het Museu de la Pagesia in Fogars de la Selva brengt ons in contact met de tijd waarin landbouw in deze contreien de belangrijkste activiteit was.

Vanuit Banyoles loopt de weg door pijnboombossen naar het nobele dorpje Besalú, met de prachtige romaanse brug over de rivier de Fluvià, een van de emblematische symbolen van het middeleeuwse Catalonië. Het historische centrum en de Call Jueu, de Sefardische wijk uit de 13e eeuw met zijn synagoge en mikwe (badhuis), zijn buitengewoon goed bewaard gebleven. In de namiddag zetten we onze reis verder naar Figueres, de geboortestad van de geniale schilder Salvador Dalí. We dineren op een terrasje aan La Rambla, waar Dalí als tiener urenlang tekeningen maakte in de plaatselijke cafés. In een ervan, café Emporium, schreven de surrealistische schilder en zijn vriend Luís Buñuel het scenario voor de kortfilm ‘Un Chien Andalou’.

We hebben onze culinaire creaties uitvoerig geproefd. Hoog tijd dus voor een stevige wandeling. We kiezen voor een literaire route en krijgen de keuze uit een van de decors uit De schaduw van de wind of De kathedraal van de zee. We gaan voor de tweede optie. Zo krijgen we de kans om de Basiliek van Santa María del Mar in de wijk El Born te bezoeken. Daarna kuieren we op ons gemak verder door deze levendige wijk, waar we in de talrijke cafés volop kunnen genieten van tapas en een glaasje wijn.

Terwijl we de berg afdalen, richten we onze blik op het land van de DO Penedès. De wijngaarden van dit gebied met zijn eeuwenoude traditie strekken zich uit tussen Montserrat en de Middellandse Zee. Het is een genot om over de plaatselijke wegen te rijden. Het met wijngaarden bezaaide landschap dat zoveel vermaarde wijnen en cava’s voortbrengt, heeft bij momenten veel weg van een gigantische tuin. Het wijntoerisme bloeit in Penedès en de talrijke wijnhuizen in de streek bieden dan ook heel wat aanlokkelijke degustaties en belevingen aan. Voor het beste panoramische uitzicht nemen we de route van Miravinya. We komen langs vijf punten die uitkijken over de uitgestrekte wijngaarden en de bouwwerken met hun typische stapelmuren. In Sant Sadurní d’Anoia bezoeken we het Centre d’Interpretació del Cava, dat in een oude distilleerderij is gevestigd. Dit moderne bezoekerscentrum biedt uitgebreide informatie over het aanbod in de streek en de verschillende cavafestivals. Niet te missen als je in de geschiedenis van dit terroir wilt duiken. Vilafranca del Penedès is de thuishaven van de grootste verenigingen van Castellers in Catalonië. Om de cultuur van de ‘mensentorens’ of castells beter te leren kennen, worden we op twee plaatsen verwacht: we bezoeken een wijnkelder én wonen een repetitie bij. Wie durft, mag een van die grote mensentorens helpen te bouwen. Aan de kust is een halte in Sitges zeker de moeite waard, want het is een van de elegantste badsteden van Catalonië.

We beginnen onze dag met een stevig ontbijt, met onder meer pa amb tomàquet (geroosterd brood met tomaat), olijfolie van DOP Les Garrigues, charcuterie en peren die onder de beschermde oorsprongsbenaming van Lleida vallen. Vervolgens bezichtigen we La Seu Vella, de kathedraal met zijn prachtige koepel en achthoekige klokkentoren van zestig meter hoog die een panoramisch uitzicht over de stad en het omliggende land biedt. Samen met het Kasteel van de Koning, La Suda, maakt La Seu Vella deel uit van een monumentaal complex dat ons meevoert in de geschiedenis van de stad. Dit is een streek van velden die zich tot aan de horizon uitstrekken, bezaaid met fruitboomgaarden en met moestuinen waarvan de groenten een glansrol spelen in talrijke lokale gerechten. Op deze vruchtbare vlaktes rondom Lleida, een officiële Karaktervolle Stad, bezoeken we het kasteel van Gardeny, dat in de 12e eeuw onderdak bood aan de tempeliers die in dit gebied gelegerd waren. Wie dat wil, kan in het kasteel een dag lang in de huid van een tempelier kruipen.

Mijn ontbijt wacht op het dakterras van het hotel. Daar geniet ik van een uitzicht van 360 graden over Barcelona, van de stad aan zee tot aan de bergen rondom. Het strand ligt aan mijn voeten, met de Sagrada Familia op de achtergrond naast de moderne gebouwen van het olympische dorp en de Torre Glòries, architectonische hoogtepunten van de skyline in de Catalaanse hoofdstad. Er is geen wolkje aan de lucht te bekennen, zoals op meer dan driehonderd dagen per jaar – een uitnodiging om de straten van de stad met de fiets te verkennen. Op mijn ongewone bamboefiets kom ik langs enkele bijzondere graffitimuurschilderingen.

Na alle opwinding brengt een bezoek aan enkele ambachtslieden die bergkaas maken onze hartslag weer op een normaal peil. We willen meer weten over het productieproces en de heerlijke kazen proeven die al prestigieuze prijzen in de wacht hebben gesleept, zoals de World Cheese Award. Voor we onze dag in El Pallars Sobirà afsluiten, maken we een omweg van een paar kilometer om het pittoreske dorpje Gerri de la Sal te bezoeken. Daar bezichtigen we het ommuurde oude centrum, het klooster uit de 11e eeuw, de middeleeuwse brug en de zoutmoerassen met de Koninklijke Alfolí. Stuk voor stuk monumenten die op de lijst van ‘Cultuurgoederen van Nationaal Belang’ staan.

Deze ochtend maken we eerst een kleine omweg om Guimerà te bezoeken, een goed bewaard overblijfsel van een landelijke site uit de middeleeuwen. In de vroege uurtjes wandelen we moederziel alleen door de straten van een dorpje dat zo uit een prentenboek lijkt te komen. Wat een leuke ervaring in de provincie Lleida!

We zijn in Tarragona, een werelderfgoedstad. Aan de smeedijzeren reling van het bekende Balcó del Mediterrani zien we de zon opkomen. Het is een van die perfecte zonsopgangen, met de zon aan de horizon boven de zee zoals de Romeinen die ooit zagen toen ze de in tribunes van het amfitheater aan onze voeten plaatsnamen. Hetzelfde warme licht dat de dichter Florus in vervoering bracht toen hij Tarraco als de ‘stad van de eeuwige lente’ omschreef. Onze gids vertelt ons dat gebouwen zoals het circus, het pretorium en de stadsmuren die we nu bezoeken gemaakt zijn van stenen uit de steengroeve van Mèdol aan de rand van de stad.

‘s Ochtends barsten de kraampjes op de Fòrum-markt van Tarragona, gelegen tussen de Romeinse ruïnes die op de Werelderfgoedlijst staan, van de versheid en kleur, met producten uit de tuinderijen van Camp de Tarragona. Zonder de historische binnenstad te verlaten, volgen we een route om meer te weten te komen over de geschiedenis van de wijn met oorsprongsbenaming D.O. Tarragona en jonge producenten van natuurlijke wijnen. Zij vertellen over L’Embutada, een feest dat in ere is hersteld en in het teken staat van de nieuwe wijn. We wandelen naar de visserswijk El Serrallo om een van de andere gastronomische schatten van de stad te ontdekken, namelijk de vis en zeevruchten die worden gebruikt om romesco te maken. In deze streek is dat geen saus, maar de basis van dit recept dat aan de visserskeuken is gekoppeld.

We ontmoeten mevrouw Maria, een dorpeling die ons veel geheimen vertelt tijdens het gedramatiseerde bezoek aan de coöperatie Espolla. De wijnroute van de D.O. Empordà heeft nog een interessante activiteit in Colera, een verticale proeverij om verschillende jaargangen te vergelijken. Terwijl het avondlicht de rotsen van Cap de Creus rood kleurt, varen we in een motorbootje en proosten met een gin die aan de Costa Brava gemaakt is.

We gaan naar Reus, waar de vermouttraditie bijna een religie is. De Vermoutroute brengt ons naar een museum, waar een verzameling voorwerpen wordt tentoongesteld die gebruikt worden bij de productie, en naar een oude fabriek. We eindigen de tour met het proeven van een vermout en wat hazelnoten met de beschermde oorsprongsbenaming D.O.P. Reus, met uitzicht op Casa Navàs, een van de juwelen van het modernisme in Catalonië. De stad is een van de etappes van de toeristische fietsroute van de olijfolie, die langs de olijfolieproducerende plaatsen van de D.O.P. Siurana loopt. Deze olie wordt gemaakt van de variëteit arbequina, een van de meest gewaardeerde olijfoliën ter wereld. We brengen de middag door met kijken naar de aankomst van de vissersboten in de haven van Cambrils. De geuren die uit de keukens van de nabijgelegen restaurants komen, nodigen ons uit om de visgerechten van de gastronomische hoofdstad van de Costa Daurada te proeven.

We volgen nu de wijnroute van de D.O. Terra Alta. In deze streek wordt de meeste witte grenache ter wereld geproduceerd. Om de verhalen achter deze mediterrane druif te ontdekken, bezoeken we de wijnkathedralen van Gandesa en El Pinell de Brai, de twee meest indrukwekkende modernistische wijnkelders in Catalonië. Als we door La Ribera d’Ebre rijden, nemen we ons voor om er terug te keren, maar dan tijdens het bloeiseizoen, van februari tot april, wanneer de boomgaarden met amandel-, perzik- en kersenbomen wit en roze gekleurd zijn.

De markt lonkt. We halen de handgemaakte manden van palmbladeren op die we de dag ervoor hebben gekocht in een winkeltje in de wijk El Born. Onze gids staat ons met raad en daad bij, want we willen alleen de allerverste producten kopen voor ons gerecht dat tijdens de kookworkshop op het menu staat. We hebben volop genoten van de paella met zeevruchten die we hebben bereid en aantekeningen gemaakt over elke stap van het recept. Zo wordt het kinderspel om het thuis zelf klaar te maken. Maar nu is het tijd voor een bezoek aan het vissersgilde. We willen zien hoe de vissersboten aanmeren en het bieden op de veiling meemaken. Het is interessant om te zien hoe de visserij ook nu nog standhoudt in zo’n grote metropool en het gilde verse vis aanvoert om aan de grote vraag van de restaurants in Barceloneta te voldoen.

Voor de dag om is, is het zeker de moeite waard om een paar kilometer terug te rijden naar Àger en nog een van de topspektakels van de natuur te bewonderen: een met sterren bezaaide hemel. In de bergen van de Montsec, een officiële ‘Toeristische Bestemming en Sterrenreservaat’, bevindt zich namelijk het Centre d’Observació de l’Univers. Hier kunnen jong en oud zich onderdompelen in de mysteries van de kosmos. Na een intense, opwindende dag trekken we naar La Pobla de Segur, het eindpunt van de historische Tren dels Llacs, een route met spectaculaire panoramische uitzichten.

In de haven van L’Ampolla wacht de boot die ons door de Baai van Fangar zal voeren. We proeven ook de allerverste mosselen en oesters, recht van de kwekerij. We overnachten midden in de rijstvelden, in een oude, traditionele hut die is opgeknapt om gasten te ontvangen. ‘s Avonds genieten we van een glas witte wijn gemaakt van de grenachedruiven die het zo naar hun zin hebben in Terra Alta. De ondergelopen rijstvelden weerspiegelen de lucht: dit is een van de mooiste zonsondergangen die we tot nu toe hebben gezien.

Een van de trajecten van de cisterciënzerroute, die de kloosters van Santes Creus, Poblet en Vallbona de les Monges met elkaar verbindt, loopt van Montblanc naar Poblet. Het is een route van maar tien kilometer. We besluiten dan ook om een wandeling te maken door het prachtige landschap van het Pradesgebergte. We bereiken het cisterciënzerklooster van Poblet, een officiële werelderfgoedlocatie. Daar vernemen we van een van de monniken dat het landschap niet alleen vredig is, maar pas echt schittert in de herfst. Dan zijn de beste aardappelen, kastanjes en paddenstoelen in de streek lekker rijp.

We rijden verder naar La Seu d’Urgell in de streek Alt Urgell. Deze gemeente tussen twee rivieren ligt in de schaduw van de bergketen Serralada del Cadí even verderop. De late middagzon verlicht Santa María, de enige volledig romaanse kathedraal in Catalonië. We zijn net op tijd om de fascinerende kloostergang te bezichtigen. Hier vinden we de enige kaas uit Catalonië met een beschermde oorsprongsbenaming, een kwaliteitsproduct dat lokaal wordt gemaakt. La Seu d’Urgell staat bekend als de Catalaanse hoofdstad van de kaas. De belangrijke beurs van de ambachtelijke kaas van de Pyreneeën wordt hier in oktober gehouden tijdens het festival van Sant Ermengol.

We rijden naar de nabijgelegen stad Reus, de geboorteplaats van Gaudí. We komen net op tijd aan voor het traditionele aperitief met een glas vermout. Hier luisteren we naar het verhaal van deze gefermenteerde drank, een heuse reis terug in de tijd. We ontdekken hoe vermout naar de vier windstreken werd geëxporteerd en dat Reus, samen met Parijs en Londen, een van de drie steden was die de prijs van sterkedrank bepaalden. Toonaangevende producenten bieden degustaties en (soms gedramatiseerde) rondleidingen aan. In de dagen van pracht en praal die de vermout naar de stad bracht, kregen prominente modernistische architecten talrijke opdrachten. Langs de modernistische route kun je 26 belangrijke gebouwen bewonderen, zoals Casa Navàs, Casa Rull, Casa Gasull en het Pere Mata Instituut, allemaal van de hand van Lluís Domènech i Montaner, naast Casa Anguera van Pere Caselles.

Ik maak een kleine sprong in de tijd naar het bohemienachtige Barcelona van de late 19e en vroege 20e eeuw, de stad waar de jonge Picasso door de straten zwierf. Ik loop langs belangrijke plekken uit zijn leven, zoals het gebouw waar hij schoolliep, de Carrer Avinyó en de brouwerij waar zijn eerste solotentoonstelling plaatsvond. Het oeuvre van de kunstenaar heeft m’n eetlust gewekt. Gelukkig eindigt de route bij het Picasso-museum in de wijk El Born, met zijn talrijke typische eethuisjes. Ik zet mijn tocht verder, maar dan met een uitgesproken culinair accent. Een uitstekende optie om de middag op een leuke manier door te brengen? Slenteren langs de winkeltjes die handgemaakte producten zoals sieraden, mode, cosmetica, handwerk en noga verkopen. Sommige zijn eeuwenoud.

Het mozaïek van velden, zoutmoerassen en lagunes van de Ebrodelta is vooral mooi wanneer de rijstvelden onder water staan en spiegels vormen die glanzen met verschillende intensiteit en kleur, afhankelijk van het licht. In een familieboerderij tussen de rijstvelden vinden we een bijzonder project, een sakebodega. Daar betreden we de wereld van deze populaire Japanse drank en miso in de enige kura in het Middellandse Zeegebied. Ze bieden verschillende activiteiten aan, waaronder een fietstocht op elektrische fietsen. Tijdens de jaarfeesten van het planten en oogsten wordt de rijstcultuur gevierd. Een diner op basis van garnalen uit La Ràpita maakt een dag die naar zee smaakt helemaal af.

We houden de kust in het zicht, maar maken een kleine omweg naar Lloret de Mar. We willen namelijk door de Tuinen van Santa Clotilde wandelen, die op een indrukwekkende klif met uitzicht op zee zijn aangelegd. Architect Nicolau Rudó liet zich inspireren door de Italiaanse renaissance toen hij deze prachtige tuinen ontwierp. De trap aan zee geflankeerd door beelden van sirenes is echt een plaatje. Van fotogeniek gesproken ... Uit de vele foto’s die we nemen, zetten we straks de beste op onze sociale media. In Blanes bezoeken we Marimurtra, ook een belangrijke tuin. Deze botanische tuin was het geesteskind van de Duitser Carl Faust en is nu een plek waar belangrijke wetenschappelijke studies worden uitgevoerd. Het paviljoen dat uitkijkt over de inham van Sa Farconera, is een van de meest gefotografeerde plekken aan de Costa Brava. We rijden landinwaarts naar het noorden richting Girona, een officiële ‘Karaktervolle Stad’. We besluiten om de smaken en keuken van deze stad te leren kennen tijdens een gastronomische rondleiding. Terwijl we langs de architecturale trekpleisters van Girona wandelen, zoals de kathedraal, de Joodse wijk en de kleurrijke huizen aan de rivier de Onyar, proeven we de xuixo de crema (gebak met pudding), de brunyols (gefrituurde deegbeignets), regionale kazen met pa amb tomàquet (geroosterd brood met tomaat) en olijfolie, fideuà (een soort paella met vermicelli in plaats van rijst) en ijs van de hand van een van de broers Roca. Ook heel wat andere heerlijke hapjes passeren de revue. Wat we het fijnste vinden aan dit bezoek? We leren plekken kennen waar ook de plaatselijke bevolking met veel plezier komt.

In de namiddag draait alles om de romaanse bouwwerken van La Vall de Boí – werelderfgoed volgens de Unesco, en terecht. De feodale familie Erill bracht steenhouwers naar de vallei. Die meesters en ambachtslieden bouwden in enkele decennia acht kerken en een kapel. In Taüll, officieel een ‘Charmante Gemeente’, vinden we de essentie van deze romaanse kunst: Sant Climent en Santa María, twee kerken die in 1123 op slechts één dag na elkaar zijn ingewijd. In Sant Climent brengen ze de fresco’s van de grote apsis en het heiligdom met videomapping tot leven. We stoppen in Erill la Vall voor een bezoek aan het Centre del Romànic de la Vall de Boí en de kerk van Santa Eulàlia, waarvan de Lombardische toren van zes verdiepingen als het meest slanke exemplaar in de vallei wordt beschouwd. We vervolgen onze reis noordwaarts, naar een andere prachtige vallei in de Pyreneeën: de Val d’Aran.

Al sinds we aankwamen in Terres de l’Ebre, heeft de Ebro ons gezelschap gehouden. Nu is het tijd om het water op te gaan en een stuk van de rivier in een kajak af te varen. Het geluid van de peddels en het vogelgezang zijn de enige geluiden van een rustige tocht die ons naar het spectaculaire dorpje Miravet brengt, met zijn huizen en tempelierskasteel die boven de rivier hangen. Naast een bezoek aan het kasteel kunnen we ook deelnemen aan een workshop pottenbakken, een traditioneel ambacht in deze contreien. Na onze boottocht gaan we op weg naar Priorat. Tussen de dorpen Móra d’Ebre en Móra la Nova maken we een korte omweg van amper tien minuten naar de Iberische nederzetting Castellet de Banyoles. Daar bewonderen we de meanders van de Ebro en de boomgaarden van de Ribera d’Ebre (oevers van de Ebro). Vooral wanneer de bomen in bloei staan is het uitzicht een heus spektakel. De explosie van kleuren begint in februari met de amandelbomen en duurt tot april, wanneer de kersen- en perzikbomen bloesems dragen.

In de namiddag staat een bezoek aan het romaanse Vall de Boí op het programma, een dorpje op de werelderfgoedlijst van de Unesco. De kleine gebedshuizen, waaronder acht kerken en een charmante kapel, voeren ons terug naar de middeleeuwen, toen romaanse kunst een uitdrukking van geloof was. We bezoeken de kerk van Sant Climent de Taüll, waar we ons vergapen aan de beroemde Christus in Majesteit. Dankzij het gebruik van videomapping ziet dit apsisfresco eruit alsof het gisteren is geschilderd. Het is ontroerend om te zien hoe het interieur er destijds wellicht uitzag. Sant Climent smaakt naar meer romaanse kunst. Daarom gaan we naar de kerk van Santa Eulàlia, met zijn slanke Lombardische toren, en naar de kapel van Sant Quirc de Durro, waar de zonsondergang trapsgewijs roze tinten over de Pyreneese pieken schildert.

De eerste stop van de dag, niet ver van Barcelona, is in Santa Coloma de Cervelló. Daar bezoeken we de crypte van Colonia Güell, een werk uit de naturalistische periode van Gaudí. De architect zelf beschouwde dit gebouw als “een monumentaal model voor de Sagrada Familia”, omdat hij alle architectonische innovaties erin toepaste die we nu in zijn andere bouwwerken terugvinden. De crypte is ook een van de modernistische gebouwen op de werelderfgoedlijst van de Unesco. In het voormalige coöperatiegebouw van de Colonia loopt een tentoonstelling over de industriële nederzettingen, de arbeiders en het werk van Gaudí.

Vandaag beginnen we onze dag in Montblanc met een royaal ontbijt in een wijnkelder.

Pa amb tomàquet (geroosterd brood met tomaat) en extra vierge olijfolie, zwarte en witte botifarra (worst), gedroogde llonganissa (worst), kazen, olijven, noten en een glaasje wijn zijn ideaal om de dag voldaan te beginnen. Montblanc is een dorpje met een prominente omwalling waarvan de torens en poorten goed bewaard zijn gebleven. Elk jaar in april spelen ze hier de Legende van Sant Jordi na in het kader van de Middeleeuwse Week.

Ik ga vroeg op pad en slenter op de promenade terwijl ik van de zeebries geniet en de opkomende zon opnieuw begroet. Om een betere kijk te krijgen op de indeling van Barcelona, kunnen we ons voor een privérondleiding met een architect door de Eixample inschrijven. Deze stadsuitbreiding verbond het historische centrum met de wijk Vila de Gràcia en heeft de vorm van een geruit patroon. Het is net alsof dit hele stadsdeel met een liniaal is getekend. Veel van de gebouwen in Barcelona die tot werelderfgoed zijn uitgeroepen, staan in deze wijk. Daar zijn belangrijke modernistische bouwwerken bij, zoals Casa de les Punxes, La Pedrera, Casa Amatller en Casa Batlló.

De dag begint in Maresme met yoga tussen de wijnranken. We reizen langs de wijnroute van de D.O. Alella, waar de wijnranken gestreeld worden door de zeebries. In deze streek, een van de producenten van de bonen met beschermde oorsprongsbenaming, de D.O.P. Mongetes del Ganxet, wordt voedsel verbouwd dat zeer gewaardeerd wordt in de haute cuisine, zoals de doperwten uit El Maresme of aardbeien, waarvan we aan de oogst kunnen deelnemen als het het seizoen is. We gaan naar Mataró om een paar dozen neules te kopen, de traditionele kerstwafels die hier volgens eeuwenoud recept worden gemaakt.

In de bossen in dit deel van de Pyreneeën leven marmotten en grote herten. In de herfst weerklinkt het geburl van bronstige herten door de omgeving. Terwijl we wandelen merken we dat de dieren er zijn, maar ze laten zich nauwelijks zien. Daarom kiezen we er ‘s middags voor om het Aran Park in Bossòst te bezoeken, een dorpje met een traditionele architectuur. In dit wildpark staan jong en oud versteld van de imposante bruine beren, lynxen en grijze wolven. Om de dag af te sluiten keren we terug naar Vielha. Als jouw bezoek toevallig op een dinsdag valt, kun je deelnemen aan een oude traditie in deze vallei: de Pintxo Pote. Dat is een culinaire tocht langs de plaatselijke cafés en restaurants waar je telkens een tapa met bijbehorend drankje geserveerd krijgt.

De zuiverheid van het dooiwater zorgt voor optimale omstandigheden voor de kweek van steur, waaruit kaviaar uit Val d’Aran wordt gewonnen. Na een bezoek aan de faciliteiten in Les, gaan we naar Vielha om deze heerlijke delicatesse te proeven. Zonder de stad te verlaten, zijn er talloze mogelijkheden om te eten, van de traditionele Aranese keuken tot internationale en marktgerechten, altijd omringd door natuurschoon.

Het unieke klimaat van deze gevarieerde kust, met zandstranden en baaien van turquoise water omgeven door prachtige rotsen, nodigt je uit om de namiddag door te brengen op een van de catamarans die vanuit het watersportcentrum Cambrils Estació Nàutica uitvaren. Van op zee zien we de skyline van Salou, met zijn prachtige stranden en de duizelingwekkende achtbanen van PortAventura World. Die laten we voor een volgende keer, als de kleintjes van het gezin er ook bij zijn. We zijn in Cambrils, de culinaire hoofdstad van de Costa Daurada. We kunnen dus niet vertrekken zonder de heerlijke suquet de romesco te proeven, een van de toppers van de lokale viskeuken.

La Seu d’Urgell is een bisdom en heeft daarom heel wat interessant erfgoed te bieden. Het mooiste voorbeeld hiervan is de Kathedraal van Santa María, de enige volledig romaanse kathedraal in Catalonië. We rijden langs de panoramische weg die La Seu d’Urgell verbindt met Gósol, een slingerende route tussen de dennenbossen die de westelijke grens vormen van het Natuurpark van Cadí-Moixeró. De eerste zonnestralen geven de honingkleurige muren in de dorpjes die we onderweg passeren een warme gloed. El Ges, Adraén, Fórnols, Cornellana en Tuixent: stuk voor stuk pittoreske plaatsjes met stenen huizen. De plaatselijke bevolking is er van oudsher gewend aan het leven op grote hoogte en in relatieve afzondering.

Een van de doorgangspunten op deze oude handelsroute die van Portbou naar Blanes loopt, is het mooie dorpje Portlligat. Via de weg met een panoramisch uitzicht vanaf Cap de Creus rijden we dit bescheiden vissersdorpje binnen. Dalí en Gala zijn er getrouwd en hebben er meer dan dertig jaar gewoond. Tijdens een bezoek aan zijn huis (nu een museum), met zijn labyrintische architectuur en kamers die niet bij elkaar passen, ontdekken we dat de kunstenaar het surrealisme niet alleen in zijn oeuvre, maar ook in zijn eigen leven hoog in het vaandel droeg. We brengen de middag door met een wandeling door het pittoreske dorpje Cadaqués. ‘s Avonds genieten we in een restaurant van heerlijke, lokale vis en schaaldieren, samen met wijnen van de DO Empordà.

De delta verkennen kan op tal van manieren. Je kunt in een boot op de rivier of op zee varen, over rustige landweggetjes fietsen of je in de rijstteelt verdiepen. We kiezen ervoor om de fauna van dit unieke natuurgebied te bewonderen. Dan moeten we wel bij het ochtendgloren opstaan, want we nemen deel aan een uitstap om vogels te spotten in de Delta de l’Ebre. En die zijn veel actiever in de vroege uurtjes. Met een verrekijker en een telescoop in de hand, die we van onze natuurgids hebben gekregen, observeren we soorten zoals de westelijke bruine kiekendief, de glanzende ibis, de fuut, de dodaars en een zwerm kleurrijke flamingo’s. Om meer te vernemen over de delta en dit kwetsbare, maar waardevolle natuurgebied dat is uitgeroepen tot Biosfeerreservaat – meer dan driehonderd vogelsoorten nestelen of passeren hier tijdends hun trek – rijden we naar MonNatura Delta. Dat bezoekerscentrum staat in het teken van de natuur, de traditionele levenswijzen en de plaatselijke hulpbronnen.